Eπιλέγοντας macro φακό για DSLR
Θέλετε να μπείτε στον μικρόκοσμο με το φωτογραφικό σας φακό; Αλλά με ποιο φακό ακριβώς; Οι περιορισμοί γίνονται αμέσως αντιληπτοί όταν θελήσουμε να “γεμίσουμε” το κάδρο με το αντικείμενο και δεν μπορούμε… Οι στάνταρ φακοί 50mm έχουν εγγύτερη απόσταση εστίασης 45 ως 60 εκ. Όσο για τους συνηθισμένους zoom στα κοντινά παίζουν από 50εκ. ως 1μέτρο. Σε κάθε περίπτωση δηλ. δεν καλύπτουν τις απαιτήσεις προσέγγισης για να δείξουμε το μικρόκοσμο με όλες του τις λεπτομέρειες. Άρα τί κάνουμε;
Στα άδυτα της μακροφωτογραφίας
Λύσεις υπάρχουν… Ξεκινώντας από φίλτρα close-up, δακτυλίδια και φυσούνες προέκτασης και καταλήγοντας στους ειδικούς φακούς macro. Οι τελευταίοι είναι βελτιστοποιημένοι για απόδοση στα κοντινά και λόγους μεγέθυνσης τουλάχιστον 0,5χ. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να ασχοληθούμε με τις παραμέτρους που επηρεάζουν την ευκρίνεια (οξύτητα) και την σωστή έκθεση, δηλαδή την τελική καλή ποιότητα της εικόνας.
Μεγέθυνση: Μιλώντας για μακροφωτογραφία αναφερόμαστε στη δυνατότητα εστίασης αντικειμένων τα οποία βρίσκονται πολύ κοντά στο φακό, με φυσικό όμως αποτέλεσμα τη μεγέθυνση του αντικειμένου, αφού είναι σαφές ότι όσο περισσότερο πλησιάζουμε στο αντικείμενο τόσο περισσότερο γεμίζει το κάδρο με αυτό. Η μεγέθυνση είναι μια αναλογική σχέση και έτσι εκφράζεται μαθηματικά με τον τύπο: m=i/o,( όπου m=μεγέθυνση, i=μέγεθος εικόνας και ο=μέγεθος αντικειμένου). Έτσι αν η εικόνα του αντικειμένου στη φωτοευαίσθητη επιφάνεια (αισθητήρας, φιλμ) έχει το ίδιο μέγεθος με το “φυσικό” αντικείμενο μιλάμε για μια μεγέθυνση 1:1. Η αναλογία αυτή ορίζεται ως αναπαραγωγή φυσικού μεγέθους (“life size”) και συμβολίζεται ως 1x.
Συνακόλουθα, λόγος 1:2 σημαίνει ότι η εικόνα στον αισθητήρα έχει μέγεθος 1/2 του φυσικού του αντικειμένου και αναφέρεται ως 0.5x. Οι πραγματικοί macro προσφέρουν μέγιστες μεγεθύνσεις από 0.5x ως 1x, δηλαδή από το 1/2 του φυσικού μεγέθους έως το πραγματικό φυσικό μέγεθος (life size).
Εστιακές αποστάσεις: Eπιλέγοντας την εστιακή απόσταση ενός ειδικού macro δεν θα πρέπει να μας απασχολεί κάτι παραπάνω από ότι στους αντίστοιχους κλασικούς φακούς. Με φακό 100mm έχουμε τη δυνατότητα να διατηρούμε μεγαλύτερη φυσική απόσταση -για τον ίδιο λόγο μεγέθυνσης- απ’ ότι θα ίσχυε με φακό 50 mm, καθιστώντας τον πρώτο καλύτερη επιλογή για θέματα στα οποία θέλουμε να παραμείνουμε μακριά ή ακόμη και αθέατοι, όπως, για παράδειγμα, φωτογράφηση εντόμων.
Βάθος πεδίου: Ως βάθος πεδίου θεωρείται το εύρος μπροστά και πίσω από το αντικείμενο όπου το νετάρισμα παραμένει ικανοποιητικά ευκρινές. Η παράμετρος αυτή επηρεάζεται άμεσα από την εστιακή απόσταση, το διάφραγμα εργασίας και την απόσταση εστίασης. Αύξηση της αναλογίας μεγέθυνσης (μείωση της απόστασης εστίασης) και χρήση ανοικτού διαφράγματος προκαλεί μείωση του βάθους πεδίου. Προκειμένου να αποδώσουμε με την επιθυμητή ευκρίνεια όχι μόνο ένα συγκεκριμένο επίπεδο αλλά ολόκληρα τρισδιάστατα αντικείμενα, είναι απαραίτητο να χρησιμοποιούμε μέτρια προς κλειστά διαφράγματα. Προσοχή όμως: από f/16 και πιο κλειστά παρατηρούνται σφάλματα περίθλασης (diffraction).
Παρακάτω καλύπτουμε όλους τους macro φακούς για DSLR φωτ. μηχανές αφήνοντας για άλλη φορά τους macro για mirrorless, τηλεμετρικές κλπ. Οι φακοί αυτοί κυκλοφορούν σε εστιακές αποστάσεις από 50 ως 200mm. Για να πάρουν τον τίτλο “Macro” πρέπει να δίνουν μεγέθυνση τουλάχιστον 0,5χ. Επίσης πρέπει να ξεχωρίσουμε ανάμεσα σε αυτούς με full frame κάλυψη (την πλειοψηφία) και την υποκατηγορία των ειδικών για APS-C σώματα.
Φωτισμός και σωστή έκθεση
Στους macro και μάλιστα σε μεγέθυνση 0,5x ή περισσότερο, γίνεται αισθητό το σφάλμα προέκτασης δηλ. το σκοτείνιασμα της εικόνας. Το καταλαβαίνουμε και υποκειμενικά, αν κάνουμε γρήγορα της διαδρομή από το άπειρο ως την πιο κοντινή απόσταση. Το πρόβλημα της σωστής έκθεσης αντιμετωπίζεται αυτόματα από τα συστήματα φωτομέτρησης TTL, το οποίο ενσωματώνουν όλες οι σύγχρονες μηχανές. Αν για κάποιο λόγο (π.χ. όταν φοράμε στη μηχανή δακτυλίδια προέκτασης χωρίς αυτοματισμό διαφράγματος) δεν λειτουργεί το TTL, τότε πρέπει να υπολογίσουμε μόνοι μας τις απώλειες λόγω προέκτασης αυξάνοντας την έκθεση. Υπολογίζεται μαθηματικά με τη βοήθεια ενός συγκεκριμένου συντελεστή που προκύπτει από τον τύπο: Ε=(m+1)2, (όπου Ε=συντελεστής διόρθωσης και m=μεγέθυνση).
Βλ. πίνακα.
Μacro μυστικά
• Στο 1:2 χάνουμε 1stop και στο 1:1 2stop.
• Όταν σκοτεινιάζει ο φακός π.χ. στο 1:1 μειώνεται το πραγματικό διάφραγμα. Δηλ. ο φακός f/2,8 ισοδυναμεί εκείνη τη στιγμή με f/5,6.
• Όταν λέμε μεγέθυνση 1:1 (αναπαραγωγή φυσικών διαστάσεων 1x) νοείται ότι αντικείμενο μήκους 2cm αναπαρίσταται σε μέγεθος 2cm στην επιφάνεια του αισθητήρα.
• Προτιμήστε πραγματικό macro φακό 1:1 σε σχέση με κάποιο άλλο 1:2. Αλλιώς κάποια στιγμή θα πληρώσετε εξτρά για το δακτυλίδι προέκτασης.
• Ξεχάστε τα “ψεύτικα” macro zoom. Η απόδοσή τους είναι πάντα μέτρια γιατί δεν έχουν σχεδίαση floating element. Επίσης οι λόγοι αναπαραγωγής φθάνουν το πολύ ως 1:4 (μεγέθυνση 0,25x).
• Ελέγξτε την γεωμετρική ακρίβεια. Επαληθεύστε στοχεύοντας ένα καρώ αντικείμενο.
• Για αντιγραφές αρκούν οι macro 50mm αφού δίνουν άριστη γεωμετρία. Τα 100mm αποτελούν την επιλογή για λήψεις αντικειμένων αφού παρέχουν μεγαλύτερη απόσταση εργασίας. Οι macro 150-200mm είναι πολυτέλεια…
• Το autofocus είναι χρήσιμο στο macro μόνο για επίπεδα αντικείμενα (αντιγραφές). Στην πλειοψηφία εστιάζουμε manual.
• Με διαφράγματα εργασίας f/16 ή πιο κλειστά η απόδοση χειροτερεύει πολύ λόγω diffraction. Να χρησιμοποιούνται μόνον σε απόλυτη ανάγκη.
Canon
EF 100mm f/2.8L Macro IS USM
Με σκοπό να συμπληρώσει στη γκάμα και όχι ν’ αντικαταστήσει τον κλασικό EF 100mm f/2,8 USM που παράγεται από το 2000, ο νέος 100άρης macro είναι μαζί μας από το 2009. Προχωράει την τεχνολογία ένα βήμα παραπέρα ενσωματώνοντας Hybrid IS, δηλ. μια εξελιγμένη μορφή του οπτικού σταθεροποιητή Canon που διορθώνει δύο είδη κραδασμών: αφενός το κούνημα των χεριών και αφετέρου γωνιακές αποκλίσεις στην κατεύθυνση του άξονα του φακού. Η Canon διευκρινίζει ότι η βελτίωση φθάνει τα 4stop για φακό εστιασμένο μακριά, τα 3stop σε μεγέθυνση 0,5x (1:2 lifesize) και 2stop στο 1x (1:1 lifesize).
To stabilizer αύξησε τη διάμετρο του φακού και συμπαρέσυρε και το μέγεθος φίλτρου (από 58mm του προηγούμενου μοντέλου στα 67mm). Aπό κατασκευαστικής πλευράς ο φακός κινείται στα γνωστά εξαιρετικά επίπεδα της πολυσυζητημένης σειράς L αν και το δακτυλίδι εστίασης είναι από ειδικό πλαστικό (engineering plastic) και το κυλινδρικό περίβλημα από ελαφρό κράμα αλουμινίου. Έχει προστεθεί όμως μερική αδιαβροχοποίηση με ελαστική σφράγιση σε κρίσιμα σημεία ώστε να θεωρείται weatherproof και ν’ αντέχει χωρίς πρόβλημα την υγρασία. Προαιρετικά, μπορεί να παραγγελθεί και ειδική βάση για τρίποδο (Tripod Mount Ring D) που κατανέμει πιο σωστά το βάρος (625γρ.) αν και δεν είναι τόσο πολύ βαρύς ώστε να “κουράζει” τη μοντούρα – ειδικά σε σώματα μεγέθους σαν την EOS 7D. Στην αριστερή πλευρά βρίσκονται τα χειριστήρια που εκτός από τα τυπικά δηλ. AF/MF και On/Οff για το Stabilizer περιλαμβάνουν και ένα τριών θέσεων focus limiter με θέσεις ελεύθερη εστίαση, 0,5m ως το άπειρο και 0,3-0,5m με προφανή σκοπό να αποφεύγεται το focus hunt (ψάξιμο) όταν τραβάμε macro. Η αυτόματη εστίαση Ultrasonic παρουσιάζει σημεία βελτίωσης σε σχέση με το προηγούμενο μοντέλο ενώ η κλιμάκωση ευνοεί το macro ως 1m και έχει μικρή διαδρομή στην περιοχή του πορτραίτου (1-3m). Στις μετρήσεις ο φακός ήταν άψογος γεωμετρικά όπως επιβάλλεται σε κάθε άξιο macro και πολύ καλός σε ανάλυση στο κέντρο ακόμη και τελείως ανοικτός, κορυφώνοντας την απόδοση στο f/4. Όμως στην περιφέρεια έχει μια υστέρηση σε σχέση με το γράψιμο του κλασικού EF 100mm f/2,8USM.
Canon
EF 50 mm f/2.5 Macro
Ο μικρότερος macro της Canon είναι 1:2 και για να γίνει lifesize χρειάζεται το Life Size Converter EF. H σχεδίαση είναι σχετικά απλή χωρίς αθόρυβο μοτέρ USM ενώ από τη συσκευασία απουσιάζει το παρασολέιγ. Το συγκεκριμένο φακό πιθανόν θα προτιμήσουν φωτογράφοι που θα μοιράσουν τις λήψεις τους ανάμεσα σε macro και στάνταρ δουλειές ώστε να μη χρειαστεί να αγοράσουν και ξεχωριστό 50mm για γενική χρήση.
Canon
EF-S 60mm f/2.8 Macro USM
Ο lifesize compact και ελαφρύς (335gr.) αυτός macro macroκυκλοφόρησε το 2005. Eστιάζει ως τα 20cm. Aνήκει στη σειρά EF-S δηλ. ταιριάζει μόνο σε σώματα APS-C (και αντιστοιχεί σε 96mm). Mάλιστα απαγορεύεται η προσαρμογή σε full frame λόγω προεξέχοντος πίσω στοιχείου. Ως πραγματική Internal focus σχεδίαση διατηρεί σταθερές τις εξωτερικές διαστάσεις (μήκος0 αναξάρτητα από εστίαση και δεν περιστρέφεται το εμπρός κρύσταλλο διευκολύνοντας την λειτουργία των πολωτικών φίλτρων.
Canon
EF 180 mm f/3.5L Macro USM
Αν χρειάζεται να τηρηθεί απόσταση ασφαλείας από το αντικείμενο (όπως όταν φωτογραφίζουμε macro με έντομα και πουλιά ή επικίνδυνα ερπετά) τότε η επιλογή macro γύρω στα 150-200mm είναι μονόδρομος. Όμως οι φακοί αυτής της κατηγορίας είναι βαρείς, ογκώδεις και ακριβοί. Ο συγκεκριμένος Canon επαληθεύει το concept. Ανήκει στην hi end σειρά L οπότε μπορούμε εξ ορισμού να υπολογίζουμε στη στιβαρή μεταλλική κατασκευή. Μεταλλική είναι και η – τελείως απαραίτητη – βάση τριπόδου. Ο φακός αποτελείται από 14 οπτικά στοιχεία σε 12 γκρουπ και περιέχει τρία στοιχεία χαμηλής διάχυσης UD (Ultra low Dispersion). Βέβαια έχει αρκετό βάρος 1090γρ. μεγάλη διάμετρο φίλτρου και όγκο. Μάλιστα έχει σχεδιαστεί για να συνεργάζεται με τα Canon teleconverter ΕF1,4x και EF2x (προσοχή όμως: επειδή το πραγματικό διάφραγμα μειώνεται 1stop ή 2stop λόγω conversion και ακόμη περισσότερο λόγω προέκτασης, το autofocus δεν θα λειτουργεί.) Το autofocus προδίδει την ηλικία της σχεδίασης αφού μερικές φορές διστάζει να κλειδώσει στο θέμα. Ενόψει αυτού είναι ακόμη πιο χρήσιμο το focus limiter σε εύρος 0,48m ως το άπειρο ή 1,5m ως το άπειρο. Σε πρακτική βάση ο φακός δικαιώνει τη macro ταυτότητά του αφού στερείται τελείως σφαλμάτων σε θέματα γεωμετρίας. Ως προς την ανάλυση εκεί ο φακός είναι ικανοποιητικός αλλά όχι κορυφαίος με μάλλον μέτρια ανάλυση σε τελείως ανοικτό διάφραγμα f/3,5. Τα πράγματα βελτιώνονται κλείνοντας διαφράγματα ενώ το καλύτερο γράψιμο παρατηρείται ανάμεσα σε f/5,6- f/11. Toυλάχιστον ο φακός ξεχωρίζει με την ομοιογένεια της απόδοσης στο κέντρο και την περιφέρεια του ειδώλου. Ελάχιστο
βινιετάρισμα είδαμε μόνον με τελείως ανοικτό διάφραγμα.
Canon
EF 100mm f/2.8 Macro USM
Ίσως ο πιο πετυχημένος macro Canon όλων των εποχών. Πολύ μοντέρνος σχεδιαστικά όταν παρουσιάστηκε το 2000 με σχεδίαση πλεόντων στοιχείων και πλήρως internal focus δομή. Σημειώνουμε ακόμη τοι αθόρυβο δακτυλιοειδές μοτέρ USM για την οδήγηση του autofocus. Όλοι έχουν να πουν καλά λόγια για την ταχύτητα και ακρίβεια εστίασης, όσο για το manual focus έχει και αυτό πολύ καλή απόσβεση και ωφελείται από την αίσθηση της ελαστικής επιφάνειας.
Νikon
AF 60mm f/2,8 D Micro
Ο βετεράνος 60mm αποτελεί το defacto στάνταρ της Nikon ατους macro και σημείο αναφοράς για όλο τον ανταγωνισμό. Κυκλοφορεί για δεκαετίες (από το 1993), έχει λογική τιμή και ποιότητα κατασκευής του παλιού καλού καιρού ενώ η αξία της σχεδίασης δεν έχει αμφισβητηθεί. Αν προσαρμοστεί σε σώμα APS-C αντιστοιχεί σε 90mm. Παρά τις μικρές διαστάσεις δίνει πραγματικό lifesize 1:1 λόγο αναπαραγωγής με ελάχιστη απόσταση 22εκ. Ο μόνος λόγος να μην τον αγοράσει κανείς είναι ότι δεν αφήνει περιθώριο ασφαλείας και πρέπει να πλησιάσει κανείς πολύ το αντικείμενο. Έτσι όπως και όλοι οι macro στα 50-60mm είναι κατάλληλος πιο πολύ για στατικά αντικείμενα. Επίσης, ν’ αναφέρουμε ότι δεν έχει μοτέρ οδήγησης αλλά η εστίαση γίνεται με το γνωστό αξονάκι στην μοντούρα που παίρνει κίνηση από το σώμα. Αυτό δεν ξέρουμε αν αποτελεί εμπόδιο για macro φωτογραφήσεις όπου η εστίαση πρωταρχικά γίνεται χειροκίνητα. Αν όμως κάποιος το θεωρήσει σοβαρό και έχει μηχανή όπως Nikon D40, D60, D3000 κλπ. μπορεί να προτιμήσει τον πρόσφατο και πιο εξελιγμένο AF-S στα ίδια …κυβικά. Δομικά είναι σχετικά απλός, αποτελούμενος από 8 στοιχεία σε 7 γκρουπ ενώ και ο μηχανισμός ίριδας είναι και αυτός “βασικός” με 7 πτερύγια (εξ ου και το μέτριο bokeh). Παρόλα αυτά η απλότητα μπορεί να δρα ευεργετικά γιατί έτσι περιορίζονται τα φαινόμενα σκέδασης και θάμβωσης. ¨Όπως συναντάμε και σε πολλούς “συναδέλφους” του, και εδώ υπάρχει focus limiter για να μας εξοικονομεί χρόνο όταν δουλεύουμε σε συγκεκιριμένες αποστάσεις εστίασης. Ο κλασσικός Nikkor είναι φακός αναφοράς ως προς τη γεωμετρία κάτι που επιβεβαιώσαμε με τα μάτια μας: παίρνει άριστα 10 και ξεπερνάει τις νεώτερες εκδόσεις σε αυτό τον τομέα, τουλάχιστον. Σε ευκρίνεια ο φακός είναι εξαιρετικός στο κέντρο από τελείως ανοικτός και εκτοξεύεται σταδιακά ως το f/8 αποκαλύπτοντας και την παραμικρή λεπτομέρεια. Μόνο στα άκρα υστερεί λίγο στο f/2,8 αλλά κλείνοντας ένα stop βελτιώνεται πολύ.
Nikon
AF-S 60mm f/2,8 G ED Micro
Η ανάγκη εκσυγχρονισμού έφερε μαζί μας τη τελευταία εκδοχή του Μicro Nikkor 60mm με αρκετές βελτιώσεις στα σημεία. Ενσωματώθηκε αθόρυβο εσωτερικό μοτέρ οδήγησης τύπου Silent Wave με αυτόματη αποσύμπλεξη (μπορούμε να περάσουμε σε manual ανά πάσα στιγμή) και εγκαταλείφθηκε το παραδοσιακό δακτυλίδι των διαφραγμάτων. Η απόδοση είναι περίπου ίδια και μόνον η λίγο χαμηλότερη ποιότητα κατασκευής μαζί με την αύξηση διαστάσεων προδίδει την έκδοση.
Nikon
AF-S 40mm f/2,8 G Micro
Προστέθηκε στη γκάμα τελευταίος πέρυσι και είναι ο απλούστερος και μικρότερος σε διαστάσεις macro στη γκάμα Nikon, καλύπτοντας αποκλειστικά σώματα DX format (όπου ισοδυναμεί με 60mm). Σε ποιότητα κατασκευής και αίσθηση χειρισμών μοιάζει πολύ με τον αντίστοιχο ΑF-S 85mm, μόνο που λείπει το VR (το οποίο δεν είναι απαραίτητο σε μικρές εστιακές αποστάσεις).
Nikon
AF-S DX 85mm f/3,5 G ΕD VR Micro
Αυτός ο μοντέρνος (2009) και ενδιαφέρων σχεδιαστικά macro φακός της Nikon προορίζεται αποκλειστικά για σώματα DX format (ΑPS-C) και έχει ανάλογα μικρότερο κύκλο κάλυψης. Μαζί με τον μικρότερο AF-S DX Micro-Nikkor 40mm f/2.8G. αποτελεί το δίδυμο επίθεσης της Νikon στην πολυπληθή κατηγορία των κατόχων APS-C σωμάτων που θα ήθελαν ένα προσιτό αλλά παράλληλα τεχνολογικά εξελιγμένο macro και μάλιστα σε προσιτή τιμή. Το κόστος συγκρατείται με την υιοθέτηση μαζικής παραγωγής σε σχέση με τους ακριβούς φακούς made in Japan. Έτσι οι μηχανικοί επέλεξαν την εκτεταμένη χρήση (ομολογουμένως καλής ποιότητας) πλαστικών μερών και υιοθέτησαν μέτριο διάφραγμα f/3,5 (που σημαίνει ότι χρησιμοποιούνται μικρότερης διαμέτρου και ελαφρότερα κρύσταλλα). Επίσης δεν είδαμε να χρησιμοποιείται η επίστρωση Nano Crystal. Το σπουδαιότερο καινοτομικό χαρακτηριστικό είναι το σύστημα οπτικής σταθεροποίησης Vibration Reduction. Το τελευταίο αναλαμβάνει αρκετή δουλειά λόγω της ισοδύναμης εστιακής απόστασης (127,5mm) αλλά και του μεγαλύτερου κινδύνου κουνημένων λήψεων. Από την άλλη μεριά η αυξημένη εστιακή απόσταση διευκολύνει τη λήψη “ζωντανού” closeup π.χ. έντομα. O φακός είχε αξιοζήλευτα ομοιόμορφη απόδοση και στο κέντρο και στα άκρα δικαιώνοντας τις πιο μοντέρνες εξελίξεις στην σχεδίαση μέσω υπολογιστή. Ξεκινάει πολύ καλά από το f/3,5 και βελτιώνεται κι άλλο ως f/8 ενώ το f/16 παραμένει πολύ καλό και το f/22 αξιοπρεπές, κάτι που δεν ισχύει για αρκετά ακριβότερους macro οι οποίοι υποβαθμίζονται δραματικά σε απόδοση (λόγω περίθλασης κυρίως) μετά το f/16. Eνα ελαφρό βινιετάρισμα ήταν αναπόφευκτο με το φακό τελείως ανοικτό αλλά κλείνοντας ένα διάφραγμα εξαφανίζεται ενώ δεν ενοχλεί σε καμία περίπτωση.
Pentax
SMC P-D FA 50mm f/2.8 MACRO
Μέσης εστιακής απόστασης Macro νέας γενιάς καλύπτει και το full frame και προσφέρει μεγέθυνση 1x. Χαρακτηρίζεται από την ανθεκτική κατασκευή και τις πολύ μαζεμένες διαστάσεις και βάρος που έγινε εφικτό να υλοποιηθούν με την εφαρμογή κρυιστάλλων νέας τεχνολογίας και νέων τεχνικών πολλαπλής επίστρωσης.. Είναι από τουq ελάχιστους πλέον φακούς με σπείρωμα υποδοχής φίλτρου διαμέτρου μόλις 49mm.
Pentax
SMC DFA 100mm f/2.8 WR Macro
Διατηρώντας τα ειδικά κρύσταλλα και τη νέα πολλαπλή επίστρωση όπως και ο δίδυμος 50mm Pentax, ο φακός αυτός υλοποιείται με ξεχωριστή ποιότητα κατασκευής (σώμα από ελαφρό κράμα αλουμινίου) και το πιο σημαντικό με αδιαβροχοποίηση. Φέρει ειδικές τσιμούχες που συγκρατούν την υγρασία (προσοχή όμως: δεν είναι κατάλληλος για …καταδύσεις). Ο κύκλος κάλυψης αντιστοιχεί σε full frame. Eπίσης διαθέτει και focus limiter.
Sigma
AF 150mm f/2,8 EX DG HSM OS
Αντικαθιστά την προηγούμενη έκδοση που είχε τύχει πολύ καλής αποδοχής. Εκτός της προσθήκης οπτικής σταθεροποίησης OS έχει τροποποιηθεί και η εσωτερική δομή (19 στοιχεία σε 13 γκρουπ με τρία στοιχεία χαμηλής διάχυσης SLD Special Low Dispersion). Με τόσο σύνθετη σχεδίαση ήταν φυσικό να επιβαρύνει το φακό κατά 250γρ. ακόμη. Εννοείται ότι με τόσο βάρος (1150γρ.) είναι απαραίτητο το κολλάρο τοποθέτησης σε τρίποδο που παρέχεται στη συσκευασία.
Γενικά οι μηχανικοί της Sigma τα έχουν δώσει όλα στο συγκεκριμένο φακό: εκτός από την περίπλοκη αρχιτεκτονική που σκοπό έχει να διορθώσει τις χρωματικές και άλλες εκτροπές, έχουν ενσωματώσει την προηγμένη πολλαπλή επίστρωση Super Multi Layer, έχουν υιοθετήσει μηχανισμό ίριδας διαφράγματος με 9 πτερύγια για βελτιστοποίηση του Bokeh και επίσης μας διαβεβαιώνουν για τη συμβατότητα με τα EX DG APO Tele-Converters 1,4x και 2x (αν και με περιορισμούς στο autofocus, όπως είναι λογικό). Επιπλέον, το σύστημα autofocus είναι συνδεδεμένο με δύο γκρουπ οπτικών στοιχείων που μετακινούνται για την αναπαραγωγή lifesize 1:1. H ποιότητα κατασκευής ξεπερνά τα συνήθη στάνταρ της Sigma και πλησιάζει την κορυφή ενώ το φινίρισμα με την καουτσουκένια στην αφή επένδυση χαρίζει σταθερό κράτημα ακόμη και όταν τα χέρια έχουν ιδρώσει ή κουραστεί. Τόσο μεγάλα κρύσταλλα θα είχαν πρόβλημα να κινηθούν γρήγορα χωρίς ενσωματωμένο μοτέρ οδήγησης: εδώ βρίσκουμε ένα υπερηχητικό (αθόρυβο) μοτέρ οδήγησης τύπου HyperSonic Motor. Στη δοκιμή ο φακός είχε γρήγορη απόκριση autofocus με καλό φωτισμό ενώ στο manual focus η μικρή διαδρομή από την πιο κοντινή εστίαση ως το άπειρο επιβάλλει προσοχή και μικρομετρική ακρίβεια από το φωτογράφο. Η εντυπωσιακή ευκρίνεια αντανακλάται στις μετρήσεις που δείχνουν πολύ καλή απόδοση με το φακό τελείως ανοικτό και σταδιακή πρόοδο ως την τελειότητα στο f/8 ενώ το αποτέλεσμα παραμένει εύχρηστο ως f/16.
Sigma
105mm f/2.8EX DG OS HSM Macro
Ηi end φακός που κυκλοφόρησε μόλις την προηγούμενη χρονιά. Kαι τι δεν έχει; Οπτική σταθεροποίηση με βελτίωση ως 4 stop (μειώνεται σε κοντινές αποστάσεις εστίασης), εξεζητημένη σχεδίαση με 16 στοιχεία σε 11 γκρουπ εκ των οποίων τα δύο SLD, ίριδα με 9 πτερύγια, επίστρωση Super Multi Layer, εσωτερική εστίαση, focus limiter κλπ. εν ολίγοις αποτελεί τον σοβαρότερο «οικογενειακό» ανταγωνισμό για τον αντίστοιχο Sigma 150mm.
Sigma
50mm f/2.8 EX DG Macro
Μέσης εστιακής απόστασης Macro νέας γενιάς καλύπτει και το full frame και προσφέρει μεγέθυνση 1x. Χαρακτηρίζεται από την ανθεκτική κατασκευή και τις πολύ μαζεμένες διαστάσεις και βάρος που έγινε εφικτό να υλοποιηθούν με την εφαρμογή κρυιστάλλων νέας τεχνολογίας και νέων τεχνικών πολλαπλής επίστρωσης.. Είναι από τουq ελάχιστους πλέον φακούς με σπείρωμα υποδοχής φίλτρου διαμέτρου μόλις 49mm.
Sony
SAL 100M28 Macro 100mm f/2,8
Αυτός ο μοντέρνος (2009) και ενδιαφέρων σχεδιαστικά macro φακός της Nikon προορίζεται αποκλειστικά για σώματα DX format (ΑPS-C) και έχει ανάλογα μικρότερο κύκλο κάλυψης. Μαζί με τον μικρότερο AF-S DX Micro-Nikkor 40mm f/2.8G. αποτελεί το δίδυμο επίθεσης της Νikon στην πολυπληθή κατηγορία των κατόχων APS-C σωμάτων που θα ήθελαν ένα προσιτό αλλά παράλληλα τεχνολογικά εξελιγμένο macro και μάλιστα σε προσιτή τιμή. Το κόστος συγκρατείται με την υιοθέτηση μαζικής παραγωγής σε σχέση με τους ακριβούς φακούς made in Japan. Έτσι οι μηχανικοί επέλεξαν την εκτεταμένη χρήση πλαστικών μερών και υιοθέτησαν μέτριο διάφραγμα f/3,5 (που σημαίνει ότι χρησιμοποιούνται μικρότερης διαμέτρου και ελαφρότερα κρύσταλλα).
Επίσης δεν είδαμε να χρησιμοποιείται η επίστρωση Nano Crystal. Το σπουδαιότερο καινοτομικό χαρακτηριστικό είναι το σύστημα οπτικής σταθεροποίησης Vibration Reduction. Το τελευταίο αναλαμβάνει αρκετή δουλειά λόγω της ισοδύναμης εστιακής απόστασης (127,5mm) αλλά και του μεγαλύτερου κινδύνου κουνημένων λήψεων. Από την άλλη μεριά η αυξημένη εστιακή απόσταση διευκολύνει τη λήψη “ζωντανού” closeup π.χ. έντομα. O φακός είχε αξιοζήλευτα ομοιόμορφη απόδοση και στο κέντρο και στα άκρα δικαιώνοντας τις πιο μοντέρνες εξελίξεις στην σχεδίαση μέσω υπολογιστή. Ξεκινάει πολύ καλά από το f/3,5 και βελτιώνεται κι άλλο ως f/8 ενώ το f/16 παραμένει πολύ καλό και το f/22 αξιοπρεπές, κάτι που δεν ισχύει για αρκετά ακριβότερους macro οι οποίοι υποβαθμίζονται δραματικά σε απόδοση (λόγω περίθλασης κυρίως) μετά το f/16. Eνα ελαφρό βινιετάρισμα ήταν αναπόφευκτο με το φακό τελείως ανοικτό αλλά κλείνοντας ένα διάφραγμα εξαφανίζεται ενώ δεν ενοχλεί σε καμία περίπτωση.
Sony
SAL 50M28 Macro 50mm f/2,8i
Ο έτερος macro της Sony προτιμά την μικρή κατηγορία εστιακής απόστασης αν και είναι πραγματικός lifesize. Διαθέτει τα ίδια ακριβώς χειριστήρια όπως και ο μεγαλύτερος αδελφός του δηλ. focus limiter με επιλογή ανάμεσα σε περιοχές Telephoto και CloseUp, καθώς και Focus Hold που κλειδώνει το autofocus. H ποιότητα κατασκευής επίσης είναι πανομοιότυπη με τον SAL 100M28.
Tamron
AF 90mm f/2,8 SP Di Macro
Ο lifesize 1:1 και με full frame κάλυψη, απόγονος του θρυλικού SP 90mm πέρασε αρκετές βαθμίδες εξέλιξης μέχρι να καταλήξει στη σημερινή μορφή Di (Digitally integrated) που μεταφράζεται στη βελτιστοποίηση της σχεδίασης ειδικά ως προς τη χρωματική συμπεριφορά και διορθώσεις ώστε να ταιριάζει με τις απαιτήσεις των σύγχρονων DSLR. Στην αρχιτεκτονική του αποτελείται από 12 οπτικά στοιχεία σε 9 γκρουπ ενώ είναι φτιαγμένος από πλαστικό υψηλής αντοχής τύπου injection mould. Προσοχή έχει δοθεί στο μηχανισμό ίριδας από εννέα πτερύγια που τείνει στην προσομοίωση κύκλου αποσκοπώντας στο τέλειο εφέ bokeh. Με θετικό τρόπο είδαμε τις μαζεμένες διαστάσεις του φακού και το λογικό του βάρος (405γρ.) καθώς και τη συγκριτικά μικρή διάμετρο σπειρώματος (55mm) που σημαίνει και χαμηλό κόστος για αγορές φίλτρων. Στα θετικά προσμετράται το μη περιστρεφόμενο εμπρός οπτικό στοιχείο. Μια ιδιομορφία που έχουμε συναντήσει και σε δύο τρεις άλλες σχεδιάσεις macro είναι ο τρόπος εναλλαγής εστίασης ανάμεσα σε manual/autofocus που δεν πραγματοποιείται μέσω συρόμενου διακόπτη AF/MF αλλά με τράβηγμα του δακτυλιδιού εστίασης εμπρός/πίσω. Επειδή δεν είναι internal focus, το μήκος εκτείνεται κατά την εστίαση περίπου διπλασιάζοντάς το και δίνοντάς του αρκετό όγκο ειδικά αν φορεθεί και το (παρεχόμενο) παρασολέιγ. Κυκλοφορεί σε μοντούρες Canon, Nikon, Pentax και Sony DSLR. Στην ευκρίνεια δεν έχει τίποτε να ζηλέψει από τους original εργοστασιακούς macro: ξεκινάει με πολύ καλό γράψιμο στο f/2,8 και μεγιστοποιεί την απόδοση στο f/5,6. Λιγάκι βινιετάρισμα τελείως ανοικτό συγχωρείται. Ποτέ μην τον χρησιμοποιήσετε με f/22.
Tamron
SP 60mm f/2 macro Di II (APS-C)
Προσαρμόζοντας το φακό στα δεδομένα του φορμά APS-C (μικρότερος κύκλος κάλυψης) ήταν πιο εύκολο να είναι φωτεινότερος (f/2) και με πιο συμπαγείς διαστάσεις. Κατασκευάζεται από ενισχυμένο πλαστικό και είναι κανονικός lifesize (1:1) macro που ισοδυναμεί με 90mm. O ενσωματωμένος FTM (Full Time Manual) μηχανισμός αυτόματης αποσύμπλεξης σημαίνει ότι μπορούμε να περάσουμε ανά πάσα στιγμή σε χειροκίνητη εστίαση. Στην αρχή της καριέρας του είχαν παρατηρηθεί ορισμένα προβλήματα υποέκθεσης στην έκθεση για Nikon που λύθηκαν στους φακούς μεταγενέστερης παραγωγής.
Tamron
SP 180mm f/3,5Di LD (IF)
O ελαφρότερος macro στην κατηγορία προσφέρει την άνεση χειρισμών και εστίασης που δίνει η διευρυμένη απόσταση από το αντικείμενο. Περιλαμβάνει δύο στοιχεία χαμηλής διάχυσης LD για διόρθωση των χρωματικών εκτροπών (που γίνονται πιο εμφανείς όσο αυξάνεται η εστιακή απόσταση). Η μοντέρνα σχεδίαση υποδηλώνεται και από την πλήρως Internal focus δομή αφού το εξωτερικό μέγεθος παραμένει σταθερό είτε εστιάσουμε κοντά είτε μακριά. Υπάρχει δακτυλίδι στήριξης σε τρίποδο ώστε να κατανέμεται σωστά το βάρος (820γρ.) κα πρωτότυπος μηχανισμός FEC που περιστρέφει το φίλτρο ακόμη και με το παρασολέιγ τοποθετημένο Δεν έχει ενσωματωμένο μοτέρ.
Tokina
AT-X 100mm f/2,8 Pro D
Ο φακός είναι μαζί μας από τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας και σχεδιάστηκε ειδικά για την ψηφιακή εποχή. Δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στην πολλαπλή επίστρωση και την αποτροπή των διάφορων θαμβώσεων. Το εμπρός οπτικό στοιχείο βρίσκεται προστατευμένο από θαμβώσεις σε εσοχή 3εκ. από το σπείρωμα υποδοχής φίλτρου. H σειρά AT-X εκπροσωπεί τους prime quality φακούς της εταιρίας και έτσι δεν εκπλήσσει η στιβαρή αλουμινένια κατασκευή του κυλινδρικού περιβλήματος και το βάρος του 540γρ. που υπογραμμίζει την ύπαρξη μεταλλικών μηχανισμών εσωτερικά. Λόγω του
μεγάλου δακτυλιδιού εστίασης, μπορεί να πιστέψει κανείς ότι πρόκειται για manual focus φακό. Στην πραγματικότητα όμως είναι autofocus και μάλιστα με μηχανισμό εσωτερικής εστίασης (internal focus) ώστε να μην περιστρέφεται το φίλτρο –χρήσιμο γνώρισμα αν χρησιμοποιούμε πολωτικό φίλτρο. Μάλιστα εκτός του συρόμενου χειριστηρίου AF/MF έχει και ένα ξεχωριστό focus limiter που περιορίζει τη διαδρομή από το άπειρο ως την εγγύτερη απόσταση εστίασης. Η οπτική του δομή περιλαμβάνει εννέα στοιχεία σε οκτώ γκρουπ και προσεγμένο μηχανισμό ίριδας διαφράγματος από εννέα πτερύγια που υπόσχονται πολύ καλό bokeh. Όπως και οι περισσότεροι φακοί του αφιερώματος πρoσφέρει full frame κάλυψη που σημαίνει συντελεστή μετατροπής 1,5x-1,6x αν προσαρμοστεί σε σώμα με μικρότερο αισθητήρα μεγέθους APS-C. Στη χρήση ο φακός δίνει πολύ καλή αίσθηση με ομαλή απόσβεση του μηχανισμού εστίασης για το –απαραίτητο σε macro – manual focus, ενώ η εναλλαγή AF/MF υποβοηθείται από το μηχανισμό αποσύμπλεξης One Touch Clutch. Η διαδρομή από την εγγύτερη απόσταση (30cm) ως το άπειρο είναι σχεδόν 300° περιστροφή οπότε στο πορτραίτο εκτιμήσαμε την αξία του focus limiter. H καλύτερη απόδοση παρατηρείται στην περιοχή f/5,6 ως f/11 ενώ το f./16 είναι αξιοποιήσιμο με το φαινόμενο diffraction να επηρεάζει κυρίως τα άκρα.