Στον κόσµο της ψηφιακής φωτογραφίας πολλές µηχανές, ακόµη και compact έχουν κάποια α/µ λειτουργία που την εµφανίζουν ως φίλτρο, σκηνή ή κάτι άλλο. Ουσιαστικά πρόκειται για µετατροπή της έγχρωµης αρχικής εικόνας σε ασπρόµαυρη µέσω του firmware (in camera). Όµως η ιδέα των µηχανικών της Leica να φτιάξουν µια πραγµατικά α/µ ψηφιακή, τη Monochrom, παραµένει µοναδική. Κανείς από τον ανταγωνισµό δεν απετόλµησε να κάνει παρόµοια κίνηση, δεσµεύοντας µια ψηφιακή φωτογραφική σε αποκλειστικά α/µ λειτουργία.
Μοναδικός αισθητήρας
Η Μοnochrom είναι µια α/µ ψηφιακή τηλεµετρική full frame, µια M9 χωρίς τα µικροφίλτρα Bayer pattern, µια µηχανή γοήτρου µε φινίρισµα µαύρου χρωµίου (όπως η M9-P), προορισµένη για λίγους, εύπορους φίλους του ασπρόµαυρου. Για τους αµύητους – που δεν θα κοιτάξουν την πλάτη – δεν διαφέρει πολύ από τις φιλµάτες τηλεµετρικές Μ6TTL. Mια προσεκτική µατιά όµως αποκαλύπτει διαφορές όπως τη διακριτική «εξαφάνιση» του διάσηµου κόκκινου λογότυπου, ενώ η ένδειξη Monochrom αναγράφεται µόνο ανάγλυφο στο hot shoe! Έχει τον ίδιο αισθητήρα CCD full frame 18megapixel, χωρίς τα µικροφίλτρα κάτι που ανεβάζει την βασική ευαισθησία στα ISO 320 (από ISO 160) και το όριο της ευαισθησίας στα ISΟ 10.000 αντί για ISO 2.500 (πάντα σε σύγκριση µε το έγχρωµο οµόλογο µοντέλο). Κατά τα λοιπά, δεν διαφοροποιείται: στην πλάτη βρίσκουµε την ίδια – µικρή µε τα σηµερινά στάνταρ – οθόνη 2,5in. και ανάλυσης 230Κ pixel, την οποία για κάποιο δυσνόητο λόγο η Leica θεωρεί αναπόσπαστο µέρος των µοντέλων της από το 2006! Παρόµοια ανάλυση επαρκεί για τα µενού και τις ρυθµίσεις, όχι όµως για την ανασκόπηση των φωτογραφιών όταν ψάχνει ο φωτογράφος να βρει αν νέταρε σωστά ή αν κουνήθηκε κάποιο καρέ…
Μια πραγµατική rangefinder
Καρδιά κάθε τηλεµετρικής Leica στην αναλογική και ψηφιακή εποχή είναι το θρυλικό σκόπευτρο και το σύστηµα εστίασης µε την σύµπτωση της κουκίδας. Ο µηχανισµός δεν έχει αλλάξει ιδιαίτερα από την εποχή της M2 (1957). Λιγάκι έχει τροποποιηθεί η µεγέθυνση 0,68x ενώ υπάρχουν ορατά πλαίσια (framelines) για φακούς 28mm/90mm, 35mm/135mm και 50mm/75mm. Όσοι θέλουν να πειραµατιστούν µε υπερευρυγώνιους πρέπει να προµηθευτούν εξωτερικό σκόπευτρο που κουµπώνει στο hot shoe.
Ένα µεγάλο µέρος του κόστους των rangefinder Leica M series οφείλεται στη χειροποίητη κατασκευή, ιδιαίτερα στο υποσύστηµα του τηλέµετρου που απαιτεί πολύωρες ρυθµίσεις για το ακριβές καλιµπράρισµά του.
Aπλότητα
Εννοείται ότι µια Leica, ακόµη και ψηφιακή, είναι η πεµπτουσία της σχεδιαστικής απλότητας. Στην πάνω πλευρά κυριαρχεί ο περιστροφικός επιλογέας µε τις ταχύτητες κλείστρου (1/4000-8sec.) και πίσω δεξιά το DPad µε δίπλα το µενού ενώ αριστερά της οθόνης εδρεύουν πέντε πλήκτρα Play, Delete, ISO, Info, Set. Oύτε προγράµµατα, ούτε σκηνές, ούτε βίντεο ούτε τίποτε hi tech. Και βεβαίως ούτε autofocus, αφού κουµπώνουν στη θρυλική µπαγιονέτ µοντούρα µόνον οι θρυλικοί manual focus φακοί Leica M.
Λιτότητα και έµφαση στην εργονοµία λοιπόν, όπως ταιριάζει στο ασπρόµαυρο – εκτός αν κάνετε την υπέρβαση και µέσα από το µενού επιλέξετε Sepia, Selenium ή Cool tone τονισµό (σε JPEG φυσικά). Εκτός του JPEG η Leica υποστηρίζει RAW µε το native format DNG της Adobe. Εδώ σηµειώνουµε ότι µιας και πληρώνουµε τόσα λεφτά τουλάχιστον η Leica κάνει δώρο το Adobe Lightroom και το Nik Silver Efex.
Οι ιδιοτροπίες
Η ιδιοµορφία του αισθητήρα (µε την πολύ υψηλή βασική ευαισθησία ISO 320) και το ένα µοναδικό κανάλι έχει οδηγήσει σε µια ιδιόρρυθµη συµπεριφορά. Όπως συµφωνούν όλοι οι χρήστες η Monochrom αντιπαθεί την υπερέκθεση. Αν γίνει λάθος στη φωτοµέτρηση και κλιπάρουν (φαινόµενο ψαλιδισµού σήµατος) τα highlights τότε δεν είναι δυνατή η ανάκτηση λεπτοµέρειας όσο και αν κανείς επαφεθεί σε RAW αρχεία κλπ. Γι αυτό συνιστάται λίγη υποέκθεση και προσοχή στο ιστόγραµµα. Επίσης έχει αναπτυχθεί µια ολόκληρη φιλολογία για το θόρυβο της µηχανής που στα υψηλά ISO λόγω της µοναδικής συνιστώσας Luminance (εύλογα δεν υπάρχει συνιστώσα chrominance) τείνει να µοιάζει µε κόκκο φιλµ της παλιάς γενιάς όπως το Kodak TriX. Aκόµη όλοι συµφωνούν ότι τα «επίπεδα», σε πρώτη ανάγνωση, αρχεία έχουν τεράστια δυναµική περιοχή και συνακόλουθη δυνατότητα χειρισµού του κοντράστ χωρίς να µπουκώνει εύκολα η εικόνα.
ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Ανάλυση αισθητήρα: Full frame 24x36mm CCD 18Megapixel • Όχι Bayer pattern – όχι antialias φίλτρα
Ευαισθησία αισθητήρα: ΙSO 320-10.000
Οθόνη: 2,5in. 230K pixel
Moντούρα: Leica M
Kλείστρο: 1/4000-32sec. (Αuto) 1/4000-8sec. (manual) sync 1/180sec.
Φωτοµέτρηση: κεντρικά ζυγισµένη
Μπαταρία: 1900mAh
Διαστάσεις: 139x80x37mm
Βάρος: 600γρ