Η χρονιά που φεύγει μας καλεί σε απολογισμό. Της τεχνολογίας που είδαμε σε καιρό πανδημίας αλλά και συνάμα πίεσης που δέχεται η βιομηχανία του imaging από τον ανταγωνισμό των smartphone και του κορεσμού της αγοράς. Ας παραδεχθούμε ότι μετά από μια δεκαετία εκρηκτικής ανάπτυξης (2001-2010) και μια δεύτερη δεκαετία σταθεροποίησης (2011-2020) o κόσμος του imaging μοιάζει κατασταλαγμένος όσο και επιφυλακτικός απέναντι στο διαφαινόμενο μέλλον.
Oι πωλήσεις ψηφιακών μηχανών μόλις αρχίζουν να ανακάμπτουν λίγο και αυτές περιορίζονται στις mirrorless, οι τιμές κινούνται ανοδικά, ειδικά στους νέους φακούς, εφόσον η κερδοφορία πρέπει να προκύψει από λιγότερα τεμάχια και οι καταναλωτές είναι πιο προσεκτικοί με τα χρήματά τους, ακόμη και στις πιο “ζωντανές” αγορές. Από την άλλη μεριά ποτέ δεν υπήρχαν τόσο ικανές μηχανές, φακοί και περιφερειακά. Απλά δεν υπάρχει μέτριος εξοπλισμός αλλά από πολύ καλός ως άξιος για υπερθετικά σχόλια. Ανάμεσα λοιπόν στις εξαιρετικές παρουσίες που είδαμε μέσα στο 2021 σταχυολογήσαμε, ενδεικτικά, δέκα πράγματα που μας ιντριγκάρισαν και σημάδεψαν με τον τρόπο τους τη χρονιά.
Νikon Z 9
Με την κορυφαία της professional mirrorless Z 9 η Νikon έκανε όλα τα επαναστατικά βήματα που δίσταζε ως τώρα και έφτιαξε μια μηχανή χωρίς συμβιβασμούς, αλλά με τεχνολογία που υποθέτουμε ότι σύντομα θα μεταφερθεί και σε άλλα μοντέλα της σειράς Ζ. Μπορεί να απευθύνεται σε λίγους αλλά με το know how που ενσωματώνει επηρεάζει το τεχνολογικό προσκήνιο της χρονιάς και δείχνει τη μορφή των πραγμάτων στο άμεσο μέλλον της ψηφιακής εικόνας. Έχει το μεγαλύτερης ανάλυσης αισθητήρα (stacked CMOS) στην κατηγορία των μεγαθηρίων του ρεπορτάζ (ανεξάρτητα αν είναι DSLR ή mirrorless) με 45Μegapixel. Με μια ρηξικέλευθη κίνηση καταργεί το ηλεκτρομηχανικό κλείστρο (κάτι που μόνον η περιορισμένης εμβέλειας Sigma fp L είχε αποτολμήσει αλλά με σοβαρό περιορισμό στο flash sync) και υπόσχεται εξαφάνιση του rolling shutter φαινομένου. Εντυπωσιάζει με ριπή 20fps Raw για 1000 συνεχή καρέ (!). Eίναι η πρώτη mirrorless με προστατευτικό κλαπέ για τον αισθητήρα όταν ανοίγει η μοντούρα για προσθαφαίρεση φακού. Το πολύ γρήγορο chip επεξεργαστή Expeed 7 είναι 10 φορές ισχυρότερο από της Z7 II. To EVF έχει τη μεγαλύτερη ως τώρα φωτεινότητα 3000nits από οποιοδήποτε αντίστοιχο μέχρι στιγμής, και μάλιστα με μηδενικό blackout. To autofocus αναγνωρίζει αυτόματα από ανθρώπους ως οχήματα! Είναι επίσης η μοναδική ως τώρα μηχανή με δυνατότητα 3D tracking μαζί με το αδελφό μοντέλο Nikon D6 (DSLR). Στο κομμάτι του video δίνει μοναδικό 8Κ με full pixel readout και 60fps (που θα υλοποιηθεί στο επόμενο firmware update) και Apple ProRes 422 HQ (10 bit), H.265/HEVC (8 bit/10 bit), H.264/AVC (8 bit) και στο χρώμα flat προφίλ, Ν-log και ΗLG. Οι πρωτιές είναι τόσες ώστε άνετα παίρνει τον τίτλο της μηχανής της χρονιάς και μιας από τις πιο σημαντικές της δεκαετίας.
Canon EOS R3
Το 2021 ήταν η χρονιά των super model στην κατηγορία full frame mirrorless. Των αρχετυπικών μηχανών που ίσως δεν πουλάνε σε μεγάλους αριθμούς αλλά με την τεχνολογία τους δείχνουν το δρόμο και το γόητρό τους αντανακλά σε όλα τα υπόλοιπα προϊόντα κάθε εταιρίας. Η EOS R3 είναι ένα υπερόπλο που απευθύνεται σε επαγγελματικές εφαρμογές ρεπορτάζ, κίνησης και δράσης, απαιτητική φωτογραφία φύσης κλπ. Το επιβεβαιώνουν στοιχεία όπως ο σχεδιασμένος από την αρχή αισθητήρας BSI stacked CMOS 24Megapixel με σύστημα Dual Pixel AF, η προηγμένη δυνατότητα αναγνώρισης και παρακολούθησης, το ηλεκτρονικό προσοφθάλμιο σκόπευτρο με λειτουργία OVF simulator δηλ. προσομοίωσης πενατπρίσματος, η ριπή 30fps με 14bit RAW καθώς και οι πολλές δυνατότητες δικτύωσης με WiFi και στις δύο μπάντες 2,4GHz και 5GHz, ενσύρματο Gigabit Ethernet με υποστήριξη FTPS/SFTP/HTTPS κλπ. Το autofocus εστιάζει ακόμη και στο …σκοτάδι (ευαισθησία ως -7,5EV) και χάρη στο έξυπνο σύστημα iTR με αλγόριθμους deep learning πετυχαίνει εξαιρετικές επιδόσεις στην αναγνώριση προσώπων, ματιών, ζώων, πτηνών κλπ. αντικειμένων. To video 6K 60p RAW video, 4K 120p 10-bit με Canon Log 3 είναι το κερασάκι στην τούρτα.
GoPro Hero 10
Κάθε νέο μοντέλο της GoPro είναι συνώνυμο με την εξέλιξη στον κόσμο των actioncam, ένας πραγματικός ήρωας (Hero) στην κατηγορία των μικρών καμερών που επενόησε η εταιρία κυκλοφορώντας το αρχετυπικό digital μοντέλο το 2006. Φέτος η σειρά έφθασε στον αριθμό-ορόσημο Hero 10 και κατά τα αναμενόμενα οι video δυνατότητες έχουν εκτοξευτεί με video 5.3K 60p (!) ενώ το τυπικό 4Κ video γίνεται με refresh 120p που δεν έχουμε δει σε καμία φωτογραφική. Και όλα αυτά με την εντυπωσιακή ηλεκτρονική σταθεροποίηση Hypersmooth 4 με αυτόματη εξισορρόπηση γραμμής ορίζοντα! Πιστή στον ανθεκτικό χαρακτήρα των GoPro είναι αδιάβροχη στα 10μέτρα.
Fujifilm Instax
Η Fujifim ξεκίνησε την παραγωγή μηχανών και αναλώσιμων άμεσης εμφάνισης με το brand Instax το 1998. Από τότε η ανάπτυξη ήταν εκρηκτική. H αγορά υπερ-δεκαπλασιάστηκε μέσα στο διάστημα 2009-2017 ενώ τo 2020 η εταιρία έφτασε να πουλάει 900.000 τεμάχια Instax το μήνα, σε εποχή κρίσης και πανδημίας! H εξωπραγματική για τα δεδομένα της ψηφιακής εποχής επιτυχία του Instax οφείλεται στη νοσταλγία για την αναλογική εποχή αλλά και την ελκυστικότητα της άμεσης εμφάνισης/εκτύπωσης ειδικά σε στιγμές χαράς, διασκέδασης, οικογένειας κλπ. H Fujifilm προσφέρει Instax για όλες τις προτιμήσεις με χαμηλές τιμές, χαρούμενο design, αξιοπιστία και πανεύκολη χρήση. Από την πολύ δημοφιλή instax Mini 11, την καινούργια Mini40 ως την “ομιλούσα” Mini Li Play και την μεγαλύτερου φορμά Wide 300 υπάρχει ένα μοντέλο για τον καθένα. To φαινόμενο Instax διαιωνίστηκε και το 2021 και συνεχίζει ακάθεκτο σε πείσμα του ψηφιακού παρόντος της εικόνας!
Panasonic BS1H (full frame) based on BGH1
Ή αλλιώς ο κύβος (του video) ερρίφθη… Μετά την ενθουσιώδη αποδοχή της “κυβοειδούς” BGH1 (που έχει αισθητήρα Micro 4/3) έφτασε η στιγμή να μεταφερθεί το ίδιο έξυπνο και πρακτικό σχεδιαστικό concept στο full frame. H Panasonic BS1H είναι στην πραγματικότητα μια αφαιρετική εκδοχή της κινηματογραφικής full frame mirrorless S1H σε σχήμα κύβου, προοριζόμενη για τους επαγγελματίες του video που θέλουν ένα καθαρά professional εργαλείο στο οποίο προσθέτουν εξαρτήματα (rig, φώτα, monitor κλπ.). Προφανώς έχει L-mount για να δέχεται όλους τους φακούς του συγκεκριμένου φορμά από Leica, Sigma και Panasonic ενώ σε σχέση με την αρχική S1H απουσιάζει το optical stabilizer επί του φακού για εξοικονόμηση όγκου. Οθόνη δεν υπάρχει, αλλά αντικαθίσταται από εξωτερικό monitor/recorder που συνδέεται μέσω SDI ή HDMI. O αισθητήρας 24,2Megapixel ψύχεται με ανεμιστήρα για απεριόριστη διάρκεια βιντεοσκόπησης. Προσφέρεται video 6K ως 24p 10bit ή 5.9K 16:9 (10-bit ή 12-bit Raw έξοδος) ως 30p ή UHD/DCI 4K από 5.9K ως 10-bit 30p.
Eπικυριαρχία LED και στα επαγγελματικά φωτιστικά
Ήλθαν για να μείνουν. Βγήκαν δειλά-δειλά σε μορφή panel, εκτόπισαν με τη μία τις φωτιστικές πηγές πυράκτωσης που είχαν τα προβλήματά τους (υπερβολική κατανάλωση ενέργειας, υπερθέρμανση) και στα τελευταία δύο χρόνια έβαλαν πλώρη να υποκαταστήσουν τα επαγγελματικά φλας. Με την εξέλιξη στοιχείων LED υψηλής ισχύος έφτασε η στιγμή που μια φωτιστική πηγή LED μπορεί να δουλέψει με αξιώσεις σε professional setup στο στούντιο ή σε location σε αντικείμενα εμπορικής και διαφημιστικής φωτογραφίας, στη μόδα, το πορτραίτο κλπ. ενώ τα LED αισθάνονται εξίσου ικανά και στο video. Μια αντιιπροσωπευτική μονάδα της νέας γενιάς LED είναι το προσιτό Aputure Amaran 100x που εκτός από την επαρκέστατη ισχύ 34.300lux/1m προσφέρει ευέλικτη ρύθμιση χρωματικής θερμοκρασίας, δείκτη χρωματικής ακρίβειας CRI 95+ και ασύρματο έλεγχο μέσω Bluetooth.
Photoshop Super Resolution
Ξεχάστε τις φωτογραφικές μηχανές υπερυψηλής ανάλυσης (που κοστίζουν πανάκριβα). Τυπώστε σε τεράστιες μεγεθύνσεις από την κανονική σας ψηφιακή μηχανή. Ήλθε η στιγμή που με βοήθεια artificial intelligence υλοποιείται η ειδική λειτουργία Super Resolution στο Adobe Camera Raw. Βρίσκεται στο μενού Enhance του Photoshop και το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι μέσα από το σχετικό μενού να εμφανίσουμε το διάλογο που μας πληροφορεί για τις διαφορές ανάμεσα στο αρχικό και τελικό και το χρόνο επεξεργασίας. Τα αρχεία έχουν περιορισμό ως τα 500Megapixel maximum. Η ιδέα δεν είναι καινούργια αφού έχει ήδη υλοποιηθεί σε διάφορα εμπορικά software που λειτουργούν ως standalone ή plug in όπως Topaz Gigapixel AI, Vance AI Image Enhancer, BigJPG, A Sharper Scaling κλπ. Όμως η ενσωμάτωση στο Photoshop διευρύνει πολύ την ευκολία χρήσης και διαδίδει σε μεγαλύτερο κοινό αυτή τη δυνατότητα που είναι ομολογουμένως εντυπωσιακή και έχει δεχτεί ενθουσιώδεις κριτικές.
Sony Xperia Pro 1 smartphone με αισθητήρα μιας ίντσας
Αισθητήρας μιας ίντσας σε smartphone; Τέλος οι μικροί αισθητήρες 1/2,3in.; Όχι ακριβώς. Όμως η πρωτοβουλία της Sony με το Xperia Pro1 δείχνει το δρόμο, τουλάχιστον στο hi end. Αξιοποιώντας την κυρίαρχη θέση της στους αισθητήρες πήρε το γνωστό πετυχημένο chip 20.1Megapixel stacked CMOS μιας ίντσας (δανεισμένο από την compact RX100 VII) και το ενσωμάτωσε στο τελευταίο Xperia Pro1. Την ίδια ιδέα είχε εφαρμόσει η Panasonic στο smartphone Lumix DMC-CM1 του 2014 που όμως δεν τα πήγε καλά από εμπορικής πλευράς και μεταγενέστερα η Sharp με το ελάχιστα γνωστό Aquos R6. Μάλλον και τα δύο έπεσαν θύματα της “χθεσινής” τεχνολογίας εφόσον σήμερα η έννοια της computational photography δηλ. βελτίωσης της εικόνας με τεχνητή νοημοσύνη και υποστήριξης με ειδικούς παράλληλους επεξεργαστές (νευρωνικά chip) εκτοξεύει τις επιδόσεις και την ποιότητα εικόνας. Το συγκεκριμένο Sony chip δίνει ως 60fps ριπή με παρακολούθηση κινούμενου αντικειμένου, πολύ καλό 4Κ video και άλλες εξαιρετικές επιδόσεις, αλλά με μια επιφύλαξη ότι χρησιμοποιεί ένα μέρος του αισθητήρα δίνοντας φωτ. ανάλυση 12Megapixel. Πάντως οι υποσχέσεις είναι πολλές….
LaCie Rugged Boss SSD Thunderbolt 3
Στην εποχή της κυριαρχίας των SSD, οι λύσεις εξωτερικής αποθήκευσης έχουν εκτοπίσει τους παλιούς καλούς συμβατικούς δίσκους που πάντως εξακολουθούν να εξυπηρετούν ιδιαίτερα στις μεγαλύτερες χωρητικότητες. Εκτός από τους απλούς εξωτερικούς δίσκους, υπάρχουν και άλλες πιο προχωρημένες λύσεις εξωτερικής αποθήκευσης για φωτογράφους που διευκολύνουν όταν δεν θέλουν να κουβαλούν μαζί τους laptops κλπ. Η γνωστή, ιδιαίτερα στην πλατφόρμα Mac, Lacie ανάμεσα στα πολλά αποθηκευτικά μέσα που διαθέτει, προσφέρει και το μοντέλο Rugged Boss Thunderbolt 3. Εκτός από την ruggerized κατασκευή, ανθεκτική στις πτώσεις, έχει “ενισχυμένη” ταχύτητα διαμεταγωγής ως 430MB/sec ενσωματωμένο card reader SD, μπαταρία για αυτόνομη λειτουργία (με δυνατότητα φόρτισης εξωτερικών συσκευών σε ρόλο power pack, panel με ενδείξεις για τη χωρητικότητα, τη μεταφορά αρχείων και τη διάρκεια μπαταρίας κλπ.
Macbook Pro 16in. M1 Max
To φορητό workstation που είναι ικανό να αντικαταστήσει το desktop, αντιπροσωπεύει το Ιερό Δισκοπότηρο των φωτογράφων, το άπιαστο ως τώρα όνειρο και αντικείμενο επιθυμίας όσων ασχολούνται με την ψηφιακή εικόνα. Χωρίς διάθεση υπερβολής και κατά γενική ομολογία, γίνεται πραγματικότητα με τη νέα έκδοση του πιο προχωρημένου (και ακριβού) laptop της Apple. H κτηνώδης επεξεργαστική ισχύς του chip M1 Max με τη 10πύρηνη CPU 3.2GHz και τη 32πύρηνη GPU σε συνδυασμό με την ηλεκτρική αποδοτικότητα και χαμηλό θερμικό φορτίο του επεξεργαστή τον ανάγουν σε ιδανικό για φορητό υπολογιστή, και μάλιστα με σπουδαίες ταχύτητες στα γραφικά. Φανταστική σε χρωματική ακρίβεια είναι και η οθόνη Liquid Retina 3456x2234pixel, με τεχνολογία MiniLED και υψηλή φωτεινότητα ως 1000nits που σημαίνει ότι χρησιμοποιείται ξεκούραστα και σε εξωτερικούς χώρους. Εννοείται ότι ανάλογα hi end είναι και οι υπόλοιπες προδιαγραφές με RAM ως 64GB, SSD ως 8TB, θύρες Thunderbolt 4 κλπ.