Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για την Τεχνητή Νοημοσύνη

Tη στιγμή που οι εφαρμογές Artificial Intelligence επελαύνουν, και αλλάζουν τον κόσμο μας από συστήματα αυτόνομης οδήγησης ως ψηφιακούς βοηθούς και bot τύπου ChatGPT, είναι αναμενόμενη κάποια κανονικοποίηση και θέσπιση ειδικής νομοοθεσίας. Στο πεδίο αυτό η Ευρωπαϊκή Ένωση προηγείται σε πρωτοβουλίες εκεί που οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ασία υστερούν.
Έτσι μετά από μακρά προπαρασκευαστική διαδικασία που ξεκίνησε το 2021 και την αρχική συμφωνία στο κείμενο της Αrtificial Intelligence Act τον περασμένο Δεκέμβριο, ήλθε η επικύρωση μετά από ψηφοφορία στο Ευρωκοινοβούλιο στις 13 Μαρτίου 2024, με 523 ψήφους υπέρα, 46 κατά και 49 αποχές. Στις διακηρύξεις της ΕΕ αναφέρεται ότι η νέα νομοθεσία που θα ενσωματωθεί στα εθνικά δίκαια των χωρών-μελών εντός δύο ετών, προβλέπει την προστασία των βασικών δικαιωμάτων των πολιτών, την τήρηση της έννομης τάξης και την βιωσιμότητα από εφαρμογές ΑΙ υψηλής επικινδυνότητας ενώ ενθαρρύνει την καινοτομία και προωθεί τον ηγετικό ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην ανάπτυξη εφαρμογών ΑΙ.
Με τις διατυπώσεις του νομικού κειμένου εφαρμογές ΑΙ υψηλής επικινδυνότητας θεωρούνται αυτές που σχετίζονται με την παιδεία, τις υποδομές, το τραπεζικό σύστημα, την δικαιοσύνη, την εσωτερική ασφάλεια κλπ. Κατοχυρώνεται το δικαίωμα των πολιτών να ζητούν εξηγήσεις για διαχείριση θεμάτων ατομικών δικαιωμάτων και προσωπικών δεδομένων από ΑΙ συστήματα. Θεωρείται δεδομένο ότι η AI Act της ΕΕ θα λειτουργήσει ως σημείο αναφοράς στη διεθνή πρακτική και νομοθετική κάλυψη θεμάτων ΑΙ. Σημειώνουμε ότι στις ΗΠΑ υπήρξε μια παρέμβαση από πλευράς προεδρίας με τη μορφή του πρώτου σχετικού Προεδρικού Διατάγματος τον περασμένο Οκτώβριο αν και δεν έχει παρά μόνο ενδεικτική αξία αφού δεν δεσμεύει ολοκληρωτικά τις ομόσπονδες πολιτείες.