Το καλοκαίρι είναι η εποχή των αδιάβροχων φωτογραφικών μηχανών. Η άνεση που παρέχουν είναι μεγάλη, αφού αντέχουν τις «κακουχίες» της παραλίας και μπορούνε να μπουν στη θάλασσα μαζί μας για μερικά υποβρύχια καρέ. Κάθε χρόνο όλες οι εταιρείες παρουσιάζουν τα νέα αδιάβροχα ψηφιακά μοντέλα τους, με zoom φακούς, αυτόματη εστίαση, βίντεο και πολλά καλούδια. Το κόστος απόκτησης μιας τέτοιας μηχανής είναι σεβαστό, ειδικά αν σκεφθούμε ότι η χρήση περιορίζεται στους καλοκαιρινούς μήνες. Υπάρχει εναλλακτική επιλογή, όμως;
Ναι, οι αντίστοιχες μηχανές με φιλμ!
Γιατί φιλμ;
Οι λόγοι, όπως σε κάθε συζήτηση για φιλμ, είναι αρκετά υποκειμενικοί. Ας μη γελιόμαστε, το ψηφιακό έχει την αμεσότητα που επιζητά ο καθένας σε μια εποχή που όλα κινούνται γρήγορα. Παρ’όλα αυτά, οι αναλογικές φωτογραφικές μηχανές συνεχίζουν να έχουν δύο σημαντικά πλεονεκτήματα: είναι όλες εξ ορισμού Full Frame, και οι τιμές αγοράς τους είναι εξευτελιστικά χαμηλές. Το σημαντικό μειονέκτημα είναι, φυσικά, το κόστος του φιλμ αλλά αλήθεια, πόσα υποβρύχια φιλμ καταναλώνει κανείς στις διακοπές;
Οι μιας χρήσης και οι υπόλοιπες
Η πιο φθηνή λύση είναι οι υποβρύχιες μιας χρήσης (SUC underwater στη γλώσσα του marketing). Δηλ. πολύ απλές φιλμάτες μηχανές στις οποίες για να βγει το φιλμ πρέπει να καταστραφεί η στεγανή (σε βάθος ως 3-5m) θήκη. Συνήθως είναι Kodak ή Fujifilm αλλά κυκλοφορούν και πολλές από κινέζους κατασκευαστές με φιλμ Lucky. Ένα βήμα πιο μπροστά είναι η πιο φθηνή υποβρύχια μηχανή πολλών χρήσεων. Πρόκειται για μια πλαστική μηχανή με μια εξωτερική πλαστική υποβρύχια θήκη, που μπορεί να δουλέψει και μέσα αλλά και έξω από το νερό.
Η μηχανή «φοράει» 28mm focus-free πλαστικό φακό με σταθερό διάφραγμα (περίπου) f/9, ενώ το κλείστρο τραβάει μόνο με ταχύτητα (περίπου) 1/100. Η προώθηση του φιλμ γίνεται χειροκίνητα. Η μηχανή είναι στην πραγματικότητα μια πολύ απλή κατασκευή, εφάμιλλη των γνωστών toy cameras της Lomo, αν και δεν έχει σχέση με τη συγκεκριμένη εταιρεία. Το όνομά της ήταν αρχικά Lomo Aqua Pix, και έτσι θα τη βρείτε στο Google. Στο eBay κυκλοφορεί ως «Underwater 35mm film camera», μάλλον διότι η επίσημη Lomo γκρίνιαξε για τη χρήση του ονόματός της. Όλα αυτά, με κόστος λιγότερο από 10 ευρώ, και δωρεάν μεταφορικά. Η χρήση της είναι απλή. Φορτώνεις ένα φιλμάκι της αρεσκείας σου, βάζεις τη μηχανή μέσα στη θήκη, την παίρνεις μαζί σου στη θάλασσα και αρχίζεις να φωτογραφίζεις. Πέρα από το κλασσικό οπτικό σκόπευτρο, έχει και ένα sports finder που βοηθάει αν φοράς μάσκα. Η αδιαβροχοποίηση δεν είναι ιδιαίτερα καλή, γι’αυτό μην ξαφνιαστείτε άμα δείτε υγρασία να έχει περάσει μέσα από την «αδιάβροχη» πλαστική θήκη.
Οι υποβρύχιες φιλμάτες των 30-40-50 ευρώ
Στην πραγματικότητα δε γνωρίζουμε το ακριβές κόστος, αφού πρόκειται για μεταχειρισμένες μηχανές. Τις βρίσκουμε εύκολα (που αλλού;) στο eBay. Οι τιμές κυμαίνονται ανάλογα τον πωλητή, την κατάσταση και τα αξεσουάρ. Πρόκειται για όλες αυτές τις αξιόλογες υποβρύχιες αναλογικές compact από τη δεκαετία του 1990, που παίρναμε στις διακοπές για να εκτελέσουν διπλή αποστολή: και snapshots αλλά και μερικές βουτιές. Επισήμως τιτλοφορούνται αδιάβροχες και όχι υποβρύχιες, αλλά δεν έχουν κανένα πρόβλημα να τσαλαβουτήσουν στη θάλασσα. Πολλές φωτογραφικές εταιρείες εκείνης της εποχής είχαν στην παραγωγή αντίστοιχα μοντέλα, αλλά κάποια δεν είναι τόσο εύκολο να βρεθούν. Δύο γνωστά και προσιτά μοντέλα είναι η Canon Prima AS-1 (κυκλοφορεί και ως Sure Shot A-1), και η Minolta Weathermatic 35DL. Τα πλεονεκτήματα αυτών των μηχανών είναι ότι έχουν αξιοπρεπείς φακούς, αυτόματη εστίαση, ενσωματωμένα φωτόμετρα και αυτόματη έκθεση, αλλά και φλας. Λειτουργούν δηλαδή σαν τις σημερινές compact. Στη χρήση δεν χρειάζεται να πούμε και κάτι ιδιαίτερο: φορτώνεις το φιλμ, τσεκάρεις τις ελάχιστες ρυθμίσεις που μπορεί να έχει η κάμερα (κυρίως το αν θα χρησιμοποιηθεί φλας ή όχι), βουτάς, καδράρεις, πατάς το κουμπάκι και η κάμερα φροντίζει για τα υπόλοιπα.
Η μητέρα όλων των υποβρύχιων μηχανών
Η μηχανή που σχεδιάστηκε στα πρότυπα της υποβρύχιας μηχανής του Ζακ Κουστώ (Calypso), σχεδιάστηκε από τη Nikon και ραφιναρίστηκε μέσα από τα χρόνια μέχρι να φτάσει στο πέμπτο μοντέλο. Η Nikonos V, ή αλλιώς, το καλύτερο πράγμα που έχει συμβεί ποτέ στην υποβρύχια φωτογραφία. Η Nikonos V μοιάζει εξωτερικά με SLR, αλλά στην πραγματικότητα έχει viewfinder σχεδίαση, αφού το σκόπευτρο δεν κοιτάει μέσα από τον φακό. Παρ’ όλα αυτά, δέχεται εναλλάξιμους φακούς, με αρκετά μεγάλη γκάμα: 15mm f/2.8, 20mm f/2.8, 28mm f/3.5, 35mm f/2.5, 80mm f/4. Όλοι οι φακοί είναι φτιαγμένοι ειδικά για υποβρύχια φωτογραφία, εκτός από τους 35mm f/2.5 & 80mm f/4 που λειτουργούν κανονικά και έξω από το νερό. Η εστίαση γίνεται χειροκίνητα και η έκθεση μπορεί να γίνει είτε αυτόματα (σε Aperture Ρriority) είτε σε Μanual mode. H Nikonos χρειάζεται αρκετή προσοχή και φροντίδα (καθώς και αλλαγή τσιμουχών κάθε τόσο), και σίγουρα δεν είναι η πιο φτηνή μηχανή. Οι τιμές κυμαίνονται από 200 ευρώ και πάνω για ένα καλοδιατηρημένο σώμα, συν το φακό.