Σήμερα αρκετές mirrorless έχουν υβριδικό κλείστρο. Δηλ. ο χρονισμός γίνεται κατ’ επιλογή του φωτογράφου είτε συμβατικά με το κλείστρο εστιακού επιπέδου που επιζεί από την εποχή του φιλμ είτε ηλεκτρονικά δηλ. ο ίδιος ο αισθητήρας λειτουργεί ως κλείστρο (ή με διαφορετικά λόγια, μένει ανοιχτός δεχόμενος φωτόνια μόνον κατά το χρονικό διάστημα που αντιστοιχεί στην επιλεγόμενη ταχύτητα).
Του Π. Καλδή
Επειδή όμως οι αισθητήρες CMOS στην αρχιτεκτονική τους χρησιμοποιούν σάρωση που δεν είναι ακαριαία αλλά σε γραμμές (rolling shutter) αυτό καταλήγει σε φαινομενικές παραμορφώσεις των γρήγορα κινούμενων αντικειμένων αφού κάποια σημεία καταγράφονται αργότερα από κάποια άλλα. Για παράδειγμα, η κάτω ζώνη του οριζόντιου καρέ πιθανότητα έχει “σαρωθεί” με απειροελάχιστη υστέρηση συγκριτικά με την κάτω ζώνη και έτσι εμφανίζονται παραμορφωμένα σχήματα. Αυτό είναι το περιβόητο jello effect.
Aπαραίτητη διευκρίνιση: ναι μεν κάθε οριζόνται αράδα από pixel στην ηλεκτρονική λειτουργία του κλείστρου εκτίθεται για τον ίδιο χρόνο –έστω 1/1000sec.- αλλά δεν εκτίθενται ταυτόχρονα όλες οι αράδες, αλλά προοδευτικά και διαδοχικά. Που σημαίνει ότι ανάλογα με τη σχεδίαση, τα pixel της πρώτης σε σχέση με αυτά της τελευταίας αράδας, θα έχουν μια μετρήσιμη υστέρηση ίσως μερικά εκατοστά ή δέκατα δευτ. που προκαλεί το jello ή rolling shutter effect.
Hλεκτρονικά κλείστρα και φωτα φθορισμού
Oι λάμπες φθορισμού που ακόμη υπάρχουν σε διάφορα κτήρια, εκπέμπουν φως με την περιοδικότητα του ηλεκτρικού δικτύου (50/60Hz). Αυτό όμως επηρεάζει τα ηλεκτρονικά κλείστρα λόγω της εναλλαγής και εμφανίζεται το φαινόμενο banding (ένα τρεμοπαίξιμο που καταγράφεται ως ζώνες στην εικόνα επειδή μερικά pixel δέχονται ελάχιστα διαφορετική ένταση φωτός).
Global shutter
Με τον όρο αυτό υποδηλώνουμε την αρχιτεκτονική αισθητήρων όπου όλα τα pixel (oλόκληρη η επιφάνεια) εκτίθενται στο φως απολύτως ταυτόχρονα. Ετσι εξ ορισμού, αποφεύγεται στη ρίζα του το πρόβλημα του jello effect.
Βιντεοκάμερες με Global Shutter
Οι επαγγελματίες κινηματογραφιστές είναι πιο αυστηροί στις απαιτήσεις τους και αρκετοί ζητούν κάμερες με global shutter για απόλυτα σωστή συμπεριφορά με κινούμενα αντικείμενα. Σήμερα τέτοιες κάμερες είναι: Sony F35, Sony F55, Blackmagic URSA4K και Mini4K, Canon Cinema C700GS, RED Komodo.
Η περίπτωση Nikon Z 9
Η full frame mirrorless ναυαρχίδα της Nikon είναι η πρώτη ψηφιακή μηχανή σύστημα (ή μάλλον δεύτερη μετά την μάλλον άγνωστη Sigma fp/fp-L) που κατάργησε τελείως το συμβατικό κλείστρο. Η ερώτηση είναι πως απέφυγε το πρόβλημα του jello effect. Πολύ απλά ο ακριβός και εξελιγμένος αισθητήρας Stacked CMOS 45,9Μegapixel είναι τόσο γρήγορος ώστε δεν έχει μετρήσιμη υστέρηση κατά τη σάρωση από την πρώτη ως την τελευταία αράδα οριζόντιων pixel.
Αναδημοσίευση από το Αναδημοσίευση από το ΦΩΤΟγράφος Νο 282
.jpg)
