Οι ανακλαστήρες (reflectors) αποτελούν ένα από τα πιο βασικά και απαραίτητα εργαλεία του φωτογράφου, από την πιο απλή μέχρι την πιο απαιτητική φωτογραφική εργασία, αφού μας δίνει λύσεις σε πάρα πολλές περιπτώσεις χωρίς τον “πονοκέφαλο” μεταφοράς μιας ακόμη εξωτερικής μονάδας φωτισμού μαζί με τα καλώδιά της κλπ. Οι ανακλαστήρες είναι απλοί σαν το αυγό του Κολόμβου, μεταφέρονται εύκολα γιατί είναι πτυσσόμενοι και δεν έχουν ιδιαίτερο βάρος και κοστίζουν ελάχιστα σε σχέση με αυτά που μας προσφέρουν.
Canon ΕΟS 5D MarkIII • 85mm f/1.4 • 1/500 sec. • f/2.8 • ISO 400
Eπιμέλεια: Βασίλης Γεραβέλης • Φωτογράφος: Ελισάβετ Αποστόλου • Μοντέλο: Όλγα Αράπογλου
Τα μεγέθη ποικίλουν από πολύ μικρά έως πολύ μεγάλα και κυκλοφορούν σε διάφορα σχήματα, κυρίως κυκλικά, οβάλ ή παραλληλόγραμμα ανάλογα και τις ανάγκες της φωτογράφισης. Κάθε ανακλαστήρας αποτελείται από: ένα βασικό μεταλλικό στεφάνι-έλασμα, πάνω στο οποίο ράβεται αδιαφανές ή ημιδιαφανές ύφασμα. Αν το υλικό είναι αδιαφανές μιλάμε για ανακλαστήρα και αν είναι ημιδιαφανές για διαχυτήρα (diffuser). Όσο για τις επιφάνειες οι πιο δημοφιλείς είναι: λευκή, ασημί, χρυσή και μαύρη.
Γέμισμα
Σαν πρώτη και πιο γνωστή χρήση του ανακλαστήρα είναι το “γέμισμα” δηλ. από ανάκλαση συμπλήρωμα του φωτισμού στην σκιερή πλευρά ενός πορτραίτου για πιο μαλακό αποτέλεσμα όταν η πηγή φωτός έρχεται από την αντίθετη κατεύθυνση. Είτε on location σε ηλιόλουστο περιβάλλον είτε σε σκιερό μέρος, ακόμα και σε στούντιο με ελεγχόμενο φωτισμό, ο ανακλαστήρας λειτουργεί καταλυτικά ώστε να μας δώσει ένα όμορφο αποτέλεσμα.
Λήψεις Νο 1Α & 1Β. Ανακλαστήρας για γέμισμα σκιών
Α. Φωτογραφήσαμε σε εξωτερικό χώρο με κύριο φως τον ήλιο και έναν ανακλαστήρα συμπληρωματικά για γέμισμα στις σκιές από το κόντρα φως.
Canon EOS 5D MarkIII • 85mm f/1.4 • 1/400 sec. • f/3.2 • ISO 200
Λήψη 1Β. Εδώ η φωτογράφιση έγινε εσωτερικά σε στούντιο. Με ένα απλό πέρασμα του ανακλαστήρα από κάτω ή εναλλακτικά από το πλάι, το γέμισμα ήταν αρκετό για να μας δώσει τέλειο αποτέλεσμα.
Προσέχουμε πάντα το φως που ρίχνουμε στο θέμα να είναι κολακευτικό, και όχι σκληρό. Δεν φωτίζουμε από κάτω με τον ανακλαστήρα αλλά γεμίζουμε ελαφρώς αν χρειάζεται, καθώς θα κάνουμε ανάποδες σκιές στο πρόσωπο. Δοκιμάζουμε ανάλογα με τις συνθήκες είτε με την λευκή επιφάνεια του ανακλαστήρα για γέμισμα, ή ασημί/χρυσό για πιο έντονο/πιο θερμό αποτέλεσμα, με δεδομένο ότι σε αυτήν την περίπτωση θα παίζει ρόλο της κύριας φωτιστικής πηγής μας.
1Β. Στο στούντιο με ανάκλαση από κάτω. Nikon D850 • 50mm/1.4 • 125 sec • f/8 • ISO 64
Ανακλαστήρας ως βασική πηγή φωτισμού
Τα σκιερά μέρη είναι κατάλληλα αν επιθυμούμε να αποφύγουμε σκληρές σκιές (έντονο κοντράστ) στο πρόσωπο. Αξιοποιώντας τον ανακλαστήρα μπορούμε να εκτρέψουμε έστω και λίγο φως επάνω στο θέμα μας και να λειτουργήσει ως πηγή φωτισμού (key light) για να δώσουμε περισσότερο όγκο.
ΛΗΨΗ Νο2. Εξωτερική λήψη σε σκιερό μέρος. Mε την χρυσή επιφάνεια κατευθύναμε το λιγοστό φως που υπήρχε προς το θέμα μας αυτή τη φορά λειτουργώντας τον ανακλαστήρα ως κύρια φωτιστική πηγή (key light) για πιο “τρισδιάστατο” αποτέλεσμα.
Ανακλαστήρες διαχυτηήρες σε ολα τα μεγέθη
Είναι το πιο φθηνό και αποτελεσματικό εργαλείο για το χειρισμό του φυσικού και τεχνητού φωτισμού. Αρκετοί πρωτόπειροι φωτογράφοι κάνουν το λάθος να θεωρήσουν το είδος ως προνόμιο αποκλειστικά των επαγγελματιών. Κι όμως… είναι πολύ προσιτοί ως πάμφθηνοι, αν ψάξετε τα μαγαζιά, φυσικά και ιντερνετικά. Όλοι είναι πτυσσόμενοι με μια απλή κίνηση συστροφής. Συμφέρει να επιλέξετε πολλαπλού τύπου με πολλές επιφάνειες.
ΤΙPS
• Oι ανακλαστήρες μεγαλύτερων διαστάσεων χρησιμεύουν και ως φόντα, για πορτραίτα ή και ολόσωμη λήψη.
• Κάποιος πρέπει να κρατάει τον ανακλαστήρα. Είτε ένας φίλος σε ρόλο βοηθού ή αλλιώς αγοράστε stand με σύστημα συγκράτησης του ανακλαστήρα.
• Ο διαχυτήρας είναι το ίδιο πράγμα, απλά με φωτοδιαπερατό πανί.
• Αυτοί με τα χερούλια είναι πιο εργονομικοί.
Διαχυτήρας (Diffuser)
Στα περιοδικά φωτογραφίας συχνά διαβάζουμε τη συμβουλή να αποφεύγουμε τις λήψεις με το έντονο και καθόλου κολακευτικό φως του μεσημεριάτικου ήλιου πάνω από τα κεφάλια μας. Κι όμως… Μια τέτοια λήψη, μπορεί να γίνει παιχνιδάκι με την αξιοποίηση του διαχυτήρα (diffuser) αφού σπάει το σκληρό φως του ήλιου και μας δίνει μαλακό ομοιόμορφο φως σαν να χρησιμοποιούσαμε Softbox σε στούντιο!
Μάλιστα με την ίδια λογική, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και εσωτερικά π.χ. σε ένα παράθυρο για να μαλακώσουμε ακόμα πιο πολύ την βασική πηγή φωτισμού – στην περίπτωση αυτή το φως που έρχεται από το παράθυρο- ή για να δημιουργήσουμε μια σιλουέτα κόντρα στο φως, χωρίς να μας απασχολεί ο οπτικός θόρυβος απ’ έξω.
ΛΗΨΗ Νο3. Φωτογραφία με diffuser. Το σκληρό φως του ήλιου διαχέεται ομοιόμορφα στο θέμα μας.
Diffuser σε παράθυρο
ΛΗΨΗ Νο4. Ακόμα και στο οικιακό περιβάλλον, με ένα diffuser πολύ εύκολα μπορούμε να μετατρέψουμε το κλασικό “βορεινό παράθυρο” σε τεράστιο softbox, ένα ωραίο τρικ για φωτογραφία σιλουέτας με κόντρα φως.
Nikon D850 • 50mm f/1.4 • 1/125 sec • f/2,8 • ISO 1600
Αρνητικό γέμισμα (η μαύρη πλευρά του ανακλαστήρα)
Το αρνητικό γέμισμα είναι όταν θέλουμε να μπλοκάρουμε φως για να δημιουργήσουμε ελεγχόμενη σκιά στο θέμα μας. Aυτό μπορεί να συμβαίνει όταν το θέμα λούζεται με φως από παντού και είναι κάτι που δεν επιθυμούμε στην συγκεκριμένη περίπτωση. Τότε μπλοκάρουμε το φως με την μαύρη πλευρά του ανακλαστήρα κρατώντας το δίπλα από το θέμα.
ΛΗΨΗ Νο5. Είτε on location είτε στο στούντιο, υπάρχουν φορές που θέλουμε πιο δραματικό φωτισμό δηλ. αποτέλεσμα με πιο έντονες σκιές. Τότε κατευθύνουμε τον ανακλαστήρα με την μαύρη επιφάνεια προς στο σημείο που θέλουμε να σκοτινειάσουμε -με αρνητικό γέμισμα αυτή τη φορά.
Τip
• Nα διευκρινήσουμε ότι ανακλαστήρας θεωρείται oποιοδήποτε μέσο ανακλά το φως. Άρα δεν είναι υποχρεωτικό να αγοράσουμε ανακλαστήρα από το εμπόριο (αν και οι τιμές είναι αρκετά προσιτές). Ακόμη και ένας αυτοσχέδιος ανακλαστήρας από ένα λευκό χαρτόνι, ένα φύλλο φελιζόλ ή άλλο μονωτικό υλικό (λευκή επιφάνεια), ή μια επιφάνεια ντυμένη με αλουμινόχαρτο, ακόμη και ένας ολόλευκος τοίχος, είναι μέσα που κατά περίπτωση μπορούν να μας εξυπηρετήσουν.
ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ
Aνάλογα με τη χρωματική χροιά στη σκηνή επιλέγουμε λευκό ανακλαστήρα για ουδέτερους τόνους, ασημί για πιο ψυχρούς και το χρυσό για τονισμένους θερμούς. Οι ανακλαστήρες με γκρι ή μαύρη ματ επιφάνεια είναι για φόντο ή για να απορροφούν φως.
ΛΗΨΗ Νο6. Λήψη με τη βοήθεια αυτοσχέδιου ανακλαστήρα για κάτι πιο απλό και πιο μικρό σε μέγεθος. Φωτογραφία σε παράθυρο με φυσικό φως και τρίποδο. 
Αναδημοσίευση από το ΦΩΤΟγράφο τεύχος Νο 270
.jpg)
