Συνήθως στις φωτογραφίες μας έχουμε αρκετό φως. Μερικές φορές λιγοστό, όπως ένα μισάνοιχτο παράθυρο με τα φώτα του δρόμου, ένα κερί, ένα φακό…
Πως θα σας φαινόταν κάτι πιο ρομαντικό, μια πρόκληση στα όρια της ευαισθησίας του αισθητήρα; Δηλ. νυκτερινές λήψεις με το φως του φεγγαριού και τίποτε άλλο;
Ο μοναδικός δορυφόρος της γης,
η σελήνη περιστρέφεται σε απόσταση 384.000χλμ από μας και το φως της κάνει κάτι παραπάνω από 1 δευτ. να φθάσει σε μας. Οι αρχαίες θρησκείες την είχαν θεοποιήσει αλλά και οι σύγχρονοι άνθρωποι τη βλέπουν σαν κάτι ενδιαφέρον, μυστηριώδες και ρομαντικό. Και σαν ενθουσιώδεις δημιουργοί ας κάνουμε μοναδικές σε ατμόσφαιρα φωτογραφίες …υπό το σεληνόφως.
Του Π. Καλδή
Το φεγγάρι δεν έχει πάντοτε το ίδιο μέγεθος και μορφή. Κυμαίνεται από το ολόγιομο φεγγάρι (πανσέληνος) ως το μόλις ορατό σαν ….λειψή φέτα, στο νυχτερινό ουρανό. Οι φάσεις της σελήνης όπως λέγονται προσδιορίζουν την αυξομείωση της ορατής από τη γη επιφάνειάς της. Διακρίνονται σε πανσέληνο, νέα σελήνη, πρώτο τέταρτο και τελευταίο τέταρτο. Στο internet εύκολα θα βρει κανείς πολλά apps με σεληνιακά ημερολόγια για συγκεκριμένες γεωγραφικές τοποθεσίες απ’ όπου μπορεί κανείς να πληροφορηθεί για τις φάσεις του φεγγαριού σε ορισμένη μέρα. Daff Moon Phase, My moon Phase, Lunar Phase Widget, Calendar Moon Phase κλπ. Με βάση αυτές τις πληροφορίες μπορεί να γνωρίζει τι σεληνιακό φωτισμό θα έχει σε συγκεκριμένη γεωγραφική τοποθεσία σε ορισμένη χρονική στιγμή.
Να διορθώσουμε εδώ την λανθασμένη εντύπωση ότι μόνον με πανσέληνο έχουμε αρκετό φως. Και με πιο λιγοστό φως σε άλλες φάσεις όπως το μισοφέγγαρο που έχει εμπνεύσει ζωγράφους, είναι δυνατόν να φωτογραφίσουμε με τους σύγχρονους ευαίσθητους ψηφιακούς αισθητήρες. Μάλιστα οι full frame μηχανές με τα μεγάλα pixel φθάνουν σε ευαισθησία ISO 25600 και παραπάνω, και δεν έχουν πρόβλημα να φωτογραφίσουν με μόνη πηγή το φως του φεγγαριού. Στην πραγματικότητα βλέπουν περισσότερη πληροφορία συγκριτικά με το ανθρώπινο μάτι.
Για καλύτερες “φεγγαρόλουστες” φωτογραφίες
Προσοχή στο καδράρισμα: ειδικά στο οπτικό σκόπευτρο των DSLR η εικόνα είναι μάλλον σκοτεινή σε τέτοιες συνθήκες. Αντίθετα, οι mirrorless τείνουν να ενισχύουν την εικόνα στο σκόπευτρο και λύνουν αυτό το θέμα.
Αutofocus H αυτόματη εστίαση δυσκολεύεται πολύ στο σκοτάδι. Εδώ συνιστάται η εστίαση με manual focus και μάλιστα με κατ’ εκτίμηση εστίαση (guess focus) υπολογίζοντας σε ποια απόσταση είναι τα βασικά αντικείμενα.
Αναγκαίο το τρίποδο Η μηχανή εξ ορισμού στήνεται σε τρίποδο, μια λύση είναι να γίνουν περισσότερα από ένα πανομοιότυπα καρέ – κάνοντας bracketing στην απόσταση εστίασης – και εκ των υστέρων να επιλεγεί το πιο πετυχημένο.
Χαμηλό φως Το φως που αντανακλάται από το φεγγάρι (σε πανσέληνο) προς την επιφάνεια της γης είναι 250.000 φορές πιο αδύναμο από το ηλιακό. Με βάση τη λογαριθμική τιμή είναι log2(250.000)=17.93 δηλ. 18stop λιγότερο από το φωτισμό με αίθριο ουρανό.
Χωρίς φωτόμετρο Τα φωτόμετρα των μηχανών συχνά τα μπερδεύουν με τόσο λίγο φως. Τότε θέση έχει ο πειραματισμός. Δηλ. ξεκινάμε με μια βασική ρύθμιση για φωτογραφία με αποκλειστική φωτεινή πηγή την πανσέληνο όπως f/5,6 30sec με ευαισθησία
ΙSO 3200 και μετά επαληθεύουμε αν η σκηνή εκφωτίστηκε σωστά από το playback. *Σημ. Αν στο κάδρο έχουμε νυκτερινά φώτα πόλης τότε αυτά πρέπει να ληφθούν υπόψη και να τροποποιηθεί ανάλογα η εκφώτιση. Στο μισοφέγγαρο έχουμε απώλεια τουλάχιστον 4stop από την πανσέληνο οπότε ο χρονισμός πρέπει να είναι (με ίδιες όπως παραπάνω υπόλοιπες ρυθμίσεις διαφράγματος/ISO) περίπου 15min.
Τοπία υπό το σεληνόφως Η φωτογραφία τοπίου παραμένει πολύ δημοφιλής, και με αποκλειστικό φωτισμό τη σελήνη. Όμως πρέπει να βρει κανείς ένα σημείο με τη λιγότερη φωτορύπανση από κοντινές αστικές περιοχές. Επίσης πρέπει να λάβει υπόψη του προβλήματα μετακίνησης, ασφάλειας κλπ. Οι αφοσιωμένοι φωτογράφοι τοπίου συνηθίζουν να κάνουν τις πεζοπορίες την ημέρα και να βρίσκονται ήδη τη νύκτα στο σημείο που τους ενδιαφέρει.
Ρυθμίσεις μηχανής Με δεδομένο ότι θέλουμε και ευκρίνεια αλλά και να αποφύγουμε το θόρυβο, προσπαθούμε να βρούμε τη χρυσή τομή ανάμεσα σε διάφραγμα και ISO (αν υποθέσουμε ότι η ταχύτητα κλείστρου δεν μας πολυαπασχολεί εφόσον η μηχανή είναι μονταρισμένη σε τρίποδο). Συνιστάται λοιπόν να τραβήξουμε με διάφραγμα στο εύρος sweet spot κάθε φακού (δηλ. το εύρος τιμών f/No όπου εμφανίζει την καλύτερη δυνατή απόδοση) και ISO όχι ανώτερο από 3200/6400 ( ως εκεί που δεν παρουσιάζει θόρυβο).
TIP
• Η επιλογή πολύ υψηλής ευαισθησίας π.χ. ISO 25600 δεν κάνει από μόνη της πετυχημένη φωτογραφία με το φως του φεγγαριού. Εκτός από το αφύσικο αποτέλεσμα (δείχνει η νύχτα μέρα) ο θόρυβος είναι πολύς εκτός αν έχουμε full frame με λίγα Megapixel. Βέβαια μπορεί να βοηθήσει και κάποιο plugin αποθορυβοποίησης όπως Topaz, Noise Ninja, Denoise AI κλπ.
Αναδημοσίευση από το ΦΩΤΟγράφο τεύχος Νο 280
.jpg)
