Η κάλυψη συναυλιών είναι μια συγκεκριμένη κατηγορία φωτορεπορτάζ, η οποία δοκιμάζει τις αντοχές του εξοπλισμού αλλά και του ίδιου του φωτογράφου. Ο συνδυασμός “περίεργων” φωτισμών και κινούμενου θέματος δημιουργεί μια δύσκολη σπαζοκεφαλιά. Τα κύρια θέματα είναι ο εναλλασσόμενος και συνήθως «ελλιπής» φωτισμός, η ανάγκη για υψηλά ISO και τα προβλήματα που συναντά το σύστημα αυτόματης εστίασης.
Tο φωτόμετρο της μηχανής μας μπορεί εύκολα να μπερδευτεί από το φωτισμό της συναυλιακής σκηνής, που συνήθως είναι χαμηλός, τοπικός και αλλάζει συχνά. Η μηχανή δεν ξέρει τι θέμα φωτογραφίζουμε, και προσπαθεί να «φωτίσει» ομοιόμορφα το κάδρο που βλέπει. Εμείς όμως ξέρουμε ότι ο φωτισμός αυτός δίνει ατμόσφαιρα, και άρα πρέπει να παρακάμψουμε την αυτόματη φωτομέτρηση και να δουλέψουμε με manual ρυθμίσεις. Το καλό είναι πως ο φωτισμός σε μια συναυλία είναι «σταθερός», δηλαδή το στυλ του έχει προ-επιλεγεί και συνεχίζει να είναι το ίδιο κατά τη διάρκεια όλης της συναυλίας. Έτσι, μπορούμε να ρυθμίσουμε τη μηχανή μας μέσω του «δοκιμαστικού τρόπου» (λήψη-επισκόπηση-αλλαγή ρυθμίσεων), και μετά να μην ασχοληθούμε ξανά με τη φωτομέτρηση. Μικρές αλλαγές στις φωτιστικές συνθήκες δεν μας πειράζουν, αφού μπορούμε να τις διορθώσουμε κατά το post-processing.
Αρχεία RAW και post-processing
Τα αρχεία RAW πρέπει να είναι η πρώτη και μόνη επιλογή κάθε φωτογράφου, αφού αποθηκεύουν περισσότερη πληροφορία από τα JPEG, και άρα αφήνουν μεγάλα περιθώρια για post-processing. Εικόνες που μοιάζουν χαμένες από λάθος φωτομέτρηση μπορούν να επιστρέψουν στη ζωή μέσω της μετέπειτα επεξεργασίας σε ένα από τα δημοφιλή προγράμματα RAW όπως το Adobe Lightroom, το PhaseOne Capture One, το DxO Optics Pro, το Apple Aperture κλπ. Επίσης, η λήψη σε RAW επιτρέπει να πειράξουμε εύκολα και το White Balance, κάτι που μας ενδιαφέρει πάρα πολύ, αφού στις περισσότερες συναυλίες οι προβολείς που χρησιμοποιούνται είναι πολύχρωμοι και μπερδεύουν την επιλογή αυτόματου White Balance της μηχανής μας.
Υψηλά ISO και θόρυβος
Τα τελευταία χρόνια, η ραγδαία βελτίωση των αισθητήρων μας ενθαρρύνει να χρησιμοποιούμε ευαισθησίες ΙSO που πριν μια δεκαετία ήταν όνειρο θερινής νυκτός.
Οι νέες φωτογραφικές μηχανές ξεπερνάνε άνετα το ISO 3200 και δίνουν αξιοπρεπή ποιότητα ακόμα και σε ISO 12800. Δεν πρέπει να φοβόμαστε να χρησιμοποιήσουμε τα υψηλά ISO της μηχανής μας, αλλά επιβάλλεται να τραβάμε σε RAW, ώστε να μπορούμε να ελέγξουμε την αποθορυβοποίηση. Υπάρχουν όμως και άλλα δεδομένα που επηρεάζουν τον ψηφιακό θόρυβο όπως το χρώμα του φωτισμού και η ποιότητα των οπτικών.
Sony A99, Sigma 70-200mm/f/2.8, 1/125sec, f/2.8, ISO 2500.
Φωτογραφία συναυλίας δε σημαίνει ότι “κλείνουμε σε φωτογραφικά κουτάκια” τους μουσικούς. Το interaction με το κοινό (όταν υπάρχει) έχει μεγάλο ενδιαφέρον.
Ποιότητα εξοπλισμού
Το φωτορεπορτάζ από τη φύση του χρειάζεται ποιοτικό (και άρα ακριβό) εξοπλισμό, αφού η “αποφασιστική στιγμή” δεν περιμένει πότε θα εστιάσει η μηχανή.
Στη φωτογραφία συναυλίας τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα, αφού όλα γίνονται σε χαμηλό φωτισμό, και συνήθως με χρονικούς αλλά και χωροταξικούς περιορισμούς. Όσο καλύτερη και γρηγορότερη είναι η μηχανή μας, τόσο πιο πολύ θα μας διευκολύνει.
Το πιο σημαντικό στοιχείο όμως, είναι ο φακός. Οι καλοί zoom φακοί (με σταθερό διάφραγμα f/2.8) είναι πολύ βολικοί και αρκετά φωτεινοί. Όμως η ιδανική επιλογή είναι οι φακοί σταθερού εστιακού μήκους, που έχουν πιο ανοιχτά διαφράγματα, χαμηλότερο βάρος και όγκο, αλλά και χαμηλότερη τιμή από τους hi end zoom. Ένας φθηνός 50mm f/1.8 αρκεί για να μεταμορφώσει την φτωχή πλην τίμια APS-C DSLR μας σε ένα πολύ ικανό «νυχτερινό» μηχάνημα.
Επίσης, η διαφορά ποιότητας των καλών φακών σε σχέση με τους συνηθισμένους φτηνούς kit zoom φαίνεται και στον ψηφιακό θόρυβο. Οι καλοί φακοί έχουν μεγαλύτερη αναλυτικότητα και καλύτερη οξύτητα , και αυτά τα στοιχεία βοηθούν πολύ στην διαχείριση του ψηφιακού θορύβου (κατά την αποθορυβοποίηση, είτε μέσα στη μηχανή είτε στην μετέπειτα επεξεργασία).
Έγχρωμος φωτισμός
Τα κόκκινα, τα μωβ και τα μπλε φώτα «ταλαιπωρούν» τον αισθητήρα πολύ περισσότερο από τα πράσινα, τα κίτρινα και τα λευκά. Αυτή η ταλαιπωρία οδηγεί στην αύξηση του ψηφιακού θορύβου. Έχουμε δύο τρόπους για να καταπολεμήσουμε το πρόβλημα: τη ληψη σε RAW ώστε μετά να μπορούμε να πειράξουμε το White Balance και την… αποφυγή λήψεων όταν κυριαρχούν τέτοιοι φωτισμοί στη σκηνή. Συνήθως όλοι οι φωτιστές φροντίζουν να σπάνε τα «βαριά» αυτά χρώματα κάθε τόσο με μια δέσμη ανοιχτόχρωμου φωτισμού. Εμείς με τη σειρά μας ο?είλουμε να είμαστε έτοιμοι να εκμεταλλευτούμε την ευκαιρία, όταν προκύψει.
Sony A99, Carl Zeiss 16-35mm f/2.8, 1/80sec, f/2.8, ISO 6400.
Το κόντρα φως (backlighting) δε βοηθάει στην αποτύπωση των προσώπων των μουσικών, αλλά μπορεί να δώσει ενδιαφέρουσες ατμοσφαιρικές εικόνες.
Πρόβλεψη κίνησης και φωτισμού
Η τεχνική και η τεχνολογία μπορούν να μας βοηθήσουν πολύ, αλλά δεν αντικαθιστούν τη φωτογραφική σκέψη. Σε μια συναυλία οι μουσικοί συνήθως έχουν συγκεκριμένο ρεπερτόριο κινήσεων, και οι φωτιστές μεταβάλλουν τα φώτα ανάλογα με το ρυθμό της μουσικής. Μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα ο φωτισμός και η κίνηση πάνω στη σκηνή φανερώνουν ένα pattern το οποίο θα επαναλαμβάνεται στη μεγαλύτερη διάρκεια τη συναυλίας. Αν αναγνωρίσουμε γρήγορα το pattern αυτό, μπορούμε μετά να προβλέψουμε πότε θα έχουμε καλά φώτα και ωραί?ς πόζες από τους μουσικούς. Με αυτό τον τρόπο «καθοδηγούμε» εμείς τις εικόνες μας, και όχι οι εικόνες εμάς.
.jpg)
