Ανάμεσα στα διάφορα περίεργα φαινόμενα (focus breathing, lens creep κλπ.) που ταλανίζουν τους φωτογραφικούς φακούς και κατά διαστήματα έχουμε αναλύσει στις στήλες του KnowHow, συγκαταλέγεται και το focus shift. Το πρόβλημα αυτό γίνεται αντιληπτό ως διαφοροποίηση στην εστίαση όταν, έχοντας προηγουμένως εστιάσει, αλλάξουμε διάφραγμα εργασίας.
Τo focus shift είναι εγγενές σε όλους τους φωτογραφικούς φακούς κυρίως λόγω σφαιρικών εκτροπών που δεν είναι δυνατόν να εξαλειφθούν κατά 100% αλλά και σε άλλους παράγοντες:
Α. Σφαιρική εκτροπή δηλ. το οπτικό σφάλμα όπου οι διερχόμενες από το φακό φωτεινές δέσμες δεν συγκλίνουν στο ίδιο εστιακό σημείο.
Β. Φακοί με μεγάλη φωτεινότητα Επειδή για να έχουν γρήγορο μέγιστο διάφραγμα χρειάζονται κρύσταλλα μεγάλης διαμέτρου με αυξημένα χαρακτηριστικά φωτομεταδοτικότητας (light transmission). Tέτοια κρύσταλλα τείνουν να συγκλίνουν τις δέσμες φωτός σε διαφορετικά σημεία που οδηγούν σε προβλήματα αλλαγής εστίασης από την μία στην άλλη τιμή διαφράγματος εργασίας.
Γ. Αutofocus Τα συστήματα αυτόματης εστίασης Phase Detect δουλεύουν με το φακό σε τελείως ανοικτό διάφραγμα. Εξ άλλου και το είδωλο που βλέπουμε στο προσοφθάλμιο (αναλογικό ή ψηφιακό) είναι αυτό με τελείως ανοικτό το φακό, οπότε όταν κάνουμε το πραγματικό κλικ πατώντας το κουμπί απελευθέρωσης και έχουμε επιλέξει πιο κλειστό διάφραγμα εργασίας, τότε τυχόν προβλήματα focus shift μας επηρεάζουν άμεσα. Aντίθετα τα συστήματα Contrast Detect AF επειδή ακριβώς βασίζονται στην αρχή της συνεχούς διόρθωσης της εστίασης και επαναπροσδιορίζουν συνεχώς το νετ μέχρι να το οριστικοποιήσουν δεν υποφέρουν ποτέ από focus shift.
Δ. Η αρχιτεκτονική του φακού Οι σχεδιάσεις τύπου Double Gauss υποφέρουν λιγότερο από προβλήματα focus shift, το ίδιο και οι σχεδιάσεις με σύστημα εστίασης πλεόντων στοιχείων (προσέγγιση που συναντάμε σε φακούς macro και όχι μόνον).
Πως αντιμετωπίζουμε το focus shift.
• Πρώτα επιλέγουμε οριστικά με ποιο διάφραγμα θα δουλέψουμε και μετά εστιάζουμε.
• Στο τελείως ανοικτό (μέγιστο) διάφραγμα κάθε φακού δεν παρατηρείται focus shift.
• Aλλιώς, χρησιμοποιούμε μεσαία προς κλειστά διαφράγματα που δίνουν αρκετό βάθος πεδίου ώστε να συγκαλυφθούν τυχόν προβλήματα focus shift.
• Eστιάζουμε με το χέρι σε κρίσιμες λήψεις όταν έχουμε το περιθώριο π.χ. σε στατικά αντικείμενα όπως τοπίο, εμπορικές λήψεις στο στούντιο κλπ. ώστε να είμαστε 100% σίγουροι για το νετ.
Στο διάγραμμα παρατηρούμε ότι κλείνοντας διάφραγμα αλλάζουν τα σημεία σύγκλισης της φωτεινής δέσμης
Αναδημοσίευση από το Αναδημοσίευση από το ΦΩΤΟγράφος Νο 284