Προβληματιζόμασταν στο προηγούμενο σημείωμά μας από αυτή τη στήλη, για τις σκηνοθετημένες εικόνες που κερδίζουν διαγωνισμούς και τα ηθικά διλήμματα που ανακύπτουν ως προς την πρωτοτυπία, την αυθεντικότητα και την πραγματική πατρότητα του υλικού. Aν οι επικρίσεις αφορούν μια άγνωστη ινδονήσια ερασιτέχνη φωτογράφο όπως στην περίπτωση του διαγωνισμού Cewe το θέμα θα μπορούσε να θεωρηθεί δευτερεύον και οριακό, ενδιαφέρον για συζήτηση αλλά ως εκεί.
Πως θα σας φαινόταν όμως η απομυθοποίηση ενός τεράστιου φωτογράφου με μεγάλο έργο; Ίσως θεωρείται το δεύτερο πιο διάσημο φιλί στην φωτογραφική ιστορία μετά το αρχετυπικό V-Day Kiss στην Times Square του Alfred Eisenstaedt. To φιλί του Robert Doisneau σημάδεψε την μεταπολεμική Ευρώπη, έδωσε τον τόνο της αισιοδοξίας, της απελευθέρωσης των αισθημάτων και μια νέας εποχής στις σχέσεις των δύο φύλων, μακριά από τον προπολεμικό πουριτανισμό. Στάθηκε εξ ίσου εμβληματικό για ουμανιστική σχολή με βασικούς εκπροσώπους τους Willy Ronis, Henri Cartier-Bresson, Robert Doisneau, Edouard Boubat κλπ. Και μάλιστα έχει και όνομα: Le Baiser de l’Hôtel de Ville (το φιλί κοντά στο ξενοδοχείο De Ville) ενώ είχε κεντρική θέση στην μεγάλη απολογιστική έκθεση στο Μartin-Gropius-Bau του Βερολίνου το 2016 για το γάλλο δημιουργό.
Το φιλί του Doisneau στηρίχθηκε στην ιδέα της αποφασιστικής στιγμής και αποθέωσε μαζί με ελάχιστες άλλες εικόνες τη γαλλική φωτογραφία της εποχής που είχε τότε εξαιρετική επιδραστικότητα στη διαμόρφωση των τάσεων. H επίμαχη λήψη έγινε στο Παρίσι το 1950 με μια διοπτική Rolleiflex στα πλαίσια ανάθεσης από το μεγαλύτερο εικονογραφημένο περιοδικό της εποχής, το LIFE. Αργότερα, κατά τη δεκαετία του 1980, η εικόνα απέκτησε ευρύτερη απήχηση οπότε κυκλοφόρησε ευρύτατα σε αφίσες και καρτ ποστάλ.
Όμως… δεν ήταν αυθεντικό. Ο δημιουργός συνήθιζε να χρησιμοποιεί φιλικά πρόσωπα ή να προσλαμβάνει μοντέλα για σκηνές υποτιθέμενου ρεπορτάζ γιατί είχε κατά νου να αποφεύγει δικαστικές εμπλοκές με άγνωστους απεικονιζόμενους. Αυτό βέβαια προδίδει τα ιερά και όσια της φωτογραφίας δρόμου και του ρεπορτάζ που ομνύει στην αυθεντικότητα και την αλήθεια του περιεχομένου. Μάλιστα, κάποια στιγμή ο φωτογράφος “απολογούμενος” αποκάλυψε ότι είχε δει τη σκηνή που φιλιόταν ένα γνωστό του ζευγάρι αλλά δεν ήθελε να τους εκθέσει και έτσι σκέφθηκε να την αναπαραστήσει με μοντέλα.
Η αποκάλυψη της πραγματικότητας, που είχε αποκρυβεί τριάντα και πάνω χρόνια, έγινε όταν ένα ζευγάρι παριζιάνων, ο Jean και η Denise Lavergne, στις αρχές της δεκαετίας 1980, θεώρησαν ότι απεικονίζονται οι ίδιοι και ζήτησαν αποζημίωση για προσβολή της προσωπικότητάς τους. Έτσι ο Doisneau αναγκάστηκε να αποκαλύψει την αλήθεια. Όμως η δημοσιότητα έφερε και άλλες παρενέργειες. Η γυναίκα της φωτογραφίας που είχε πληρωθεί ως μοντέλο ενήγαγε και αυτή το φωτογράφο ζητώντας παραπάνω χρήματα. Αν και το μοντέλο έχασε τη δίκη, η μεγάλη προβολή της υπόθεσης στις εφημερίδες αμαύρωσε την προσωπικότητα του καλλιτέχνη και όπως είπε η κόρη του, του κατέστρεψε την ψυχολογία στα τελευταία χρόνια της ζωής του (ο Doisneau απεβίωσε το 1994) ενώ έριξε βαρειές σκιές σε ολόκληρη τη φωτογραφία δρόμου.
.jpg)
