Μεσαίο φορμά: Επιστροφή… στο παρελθόν;

Με την τυπική αντίληψη του όρου, μεσαίου φορμά αποκαλούμε τις μηχανές που έχουν αισθητήρα μεγαλύτερο από 24x36mm (το γνωστό μας full frame). Στην αναλογική εποχή αποδείχθηκαν πολύ δημοφιλείς σε μια ομάδα απαιτητικών φωτογράφων, που ήταν κυρίως επαγγελματίες. Περνώντας στην ψηφιακή εποχή το κοινό αυτό έγινε ακόμα πιο μικρό.
Οι ψηφιακές μηχανές μεσαίου φορμά ακρίβηναν σημαντικά την ίδια στιγμή που οι ψηφιακές full frame εξελίχθηκαν δίνοντας σπουδαία αποτελέσματα. Σε μια βιομηχανία που τα πάντα, εν μέσω παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, είναι ρευστά τα μυαλά των εργοστασίων στρέφουν το βλέμμα τους τόσο στο μέλλον όσο και στο παρελθόν. Τα πρώτα χρόνια της ψηφιακής φωτογραφίας πέρασαν με τα εργοστάσια να δίνουν προτεραιότητα στις compact μηχανές για να μπορούν να έχουν όλοι από μία στην τσέπη τους. Αφού αυτό κατακτήθηκε, η έρευνα στράφηκε προς μια πιο ισορροπημένη σχέση ανάμεσα στο μέγεθος και την ποιότητα. Και τότε πήραμε  compact μηχανές με μεγαλύτερο αισθητήρα και λίγο αργότερα mirrorless συστήματα (που και αυτά βασίστηκαν σε ιδέα της αναλογικής εποχής). Τα δύο προηγούμενα χρόνια τα εργοστάσια εστίασαν στις full frame μηχανές αφού πλέον το κόστος των αντίστοιχων αισθητήρων μειώθηκε αισθητά και η αγορά αυτή “εκδημοκρατίστηκε”.
Η τεχνολογική πρόοδος όμως δεν μεταφράστηκε σε ανάλογη αύξηση των κερδών για τα εργοστάσια. Τουλάχιστον όχι σε ικανοποιητικό επίπεδο καθώς οι πωλήσεις διανύουν καθοδική πορεία. Τους τελευταίους μήνες λοιπόν οι φήμες θέλουν κάποιες εταιρείες να επισκέπτονται και πάλι την ιδέα του μεσαίου φορμά. Την ίδια στιγμή τα εργοστάσια που πάντα δραστηριοποιούνταν στην αγορά digital medium format ανακινήθηκαν με νέες ιδέες με στόχο την προσέλκυση νέων πελατών. Φυσικά η Hasselblad και η Phase One υπήρχαν και υπάρχουν στην ψηφιακή εποχή, αλλά ακόμα και αυτές προσπαθούν να ενσωματώσουν κάποιες πιο δελεαστικές προτάσεις στις σειρές τους. Η νέα ιδέα λοιπόν είναι η κατασκευή μηχανών μεσαίου φορμά με αισθητήρες CMOS αντί για CCD. To concept ωριμάζει εδώ και μερικά χρόνια. Το 2010 η Pentax παρουσίασε την ψηφιακή εκδοχή της 645. Η 645D είχε αισθητήρα CCD 40 MP και κατασκευαζόταν από την Kodak. Τον Γενάρη που μας πέρασε η Phase One παρουσίασε την πρώτη της μηχανή μεσαίου φορμά με αισθητήρα CMOS. Ο αισθητήρας της ΙQ250, ανάλυσης 50Megapixel, είναι κατασκευασμένος από τη Sony και έχει κατά 68% μεγαλύτερη επιφάνεια από μια full frame DSLR. Ο αισθητήρας αυτός σήμερα χρησιμοποιείται σε τρεις διαφορετικές μηχανές που φτιάχνονται από την PhaseOne, την Hasselblad και την Pentax (η οποία έχει προβεί σε εξαγγελία μόνον). Η φημολογία θέλει τη Sony να παρουσιάζει σε μερικούς μήνες τη δική της μηχανή μεσαίου φορμά και την Canon να αναπτύσσει το δικό της σύστημα για να αντισταθμίσει τις απώλειες από την πτώση των πωλήσεων των DSLR. Με αρχική τιμή τα 27.500$ που κοστίζει η αντίστοιχη Hasselblad το ερώτημα είναι πόσοι επαγγελματίες έχουν μείνει εκεί έξω που αντέχουν αυτό το κόστος και πόσο καλύτερη είναι η απόδοση από μια full frame στο 1/10 αυτής της τιμής.