Σήμερα το λόγο έχει ο Αναγνώστης μας Σωτήρης Ζερβόπουλος, ερασιτέχνης φωτογράφος που συνειδητά αρνήθηκε να επωμιστεί το ρόλο του επαγγελματία παρά τις δελεαστικές προτάσεις φωτογράφισης που του έγιναν. Ιδού…
Δείτε τις πρώτες αναφορές στο θέμα: 1η, 2η, 3η, 4η, 5η, 6η, 7η, 8η, 9η
Τις τελευταίες ημέρες παρακολουθώ με μεγάλο ενδιαφέρον το διάλογο σχετικά με την «Άλωση της φωτογραφίας» (τίτλος δοσμένος από τη σύνταξη) όπου έχουν εκφρασθεί αρκετές ενδιαφέρουσες απόψεις εκατέρωθεν (επαγγελματίες και μη φωτογράφοι). Όμως, αν και όλες σχετικές με την επιστολή του κ. Λυκουρόπουλου, ο διάλογος έχει ξεφύγει λίγο από το αρχικό θέμα. Επιτρέψτε μου να πάρω τα πράγματα από την αρχή. Είμαι ερασιτέχνης (εραστής της τέχνης) φωτογράφος και μοριακός βιολόγος στο επάγγελμα (επιστημονικός συνεργάτης σε γνωστό πανεπιστήμιο του Λονδίνου) και η ενασχόλησή μου με τη φωτογραφία ξεκίνησε πριν τέσσερα χρόνια. Οι λήψεις και η φωτογραφική «δουλειά» μου (portfolio) σίγουρα δεν μπορούν να συγκριθούν ούτε στο ελάχιστο με αρκετούς επαγγελματίες του χώρου που θαυμάζω.
Στο παρελθόν με είχαν προσεγγίσει δύο – τρία άτομα για να καλύψω κάποιες φωτογραφικές τους ανάγκες (π.χ. φωτογραφήσεις καταστήματος ή ακόμα και γάμο) τις οποίες όμως ευγενικά αρνήθηκα. Οι λόγοι είναι δύο: α) Δεν θεωρώ ότι η δουλειά μου είναι ακόμα τόσο καλή για να σταθεί δίπλα σε αυτή κάποιου επαγγελματία (άλλωστε, επικεντρώνομαι σε πορτραίτα και φωτογραφία δρόμου) και β) Γιατί αν και η αμοιβή τότε φαινόταν δελεαστική διαφωνώ με την έννοια της μαύρης εργασίας. Προφανώς, υπάρχουν ερασιτέχνες οι οποίοι δελεάζονται από την ιδέα της αμοιβής και ίσως δεν τους ενδιαφέρει και τόσο η ποιότητα της «δουλειάς» τους ή, ακόμα χειρότερα, θεωρούν ότι οι λήψεις τους είναι πολύ κοντά σε αυτές των επαγγελματιών (φαινόμενο Dunning–Kruger) και προχωρούν στο εγχείρημα. Τέτοια άτομα πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν και σίγουρα «κόβουν» το εισόδημα από επαγγελματίες του κλάδου (άνθρωποι όπου έχουν κάνει έναρξη επαγγέλματος και όχι που απαραίτητα έχουν κάποιο πτυχίο μιας και στις ημέρες μας τα ράσα δεν κάνουν πλέον τον παπά). Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως μια συμφωνία για παροχή υπηρεσιών είναι όπως ένα ταγκό και θέλει δύο. Όσο και να θέλει ο ερασιτέχνης να αναλάβει μια φωτογραφική δουλειά, αυτή θα πρέπει να βρίσκει σύμφωνο και τον πελάτη, αρκετοί εκ των οποίων προσπαθούν να περισώσουν όσο περισσότερα χρήματα μπορούν λόγο της οικονομικής κατάστασης αλλά και της άγνοιάς τους για την καλή φωτογραφία. Εδώ λοιπόν, βρίσκεται και το μερίδιο ευθύνης αρκετών επαγγελματιών του χώρου, μιας και αυτοί είναι υπεύθυνοι να πείσουν τους πελάτες τους ότι χρειάζονται τη φωτογραφική αισθητική τους και τις συνεχώς ενημερωμένες γνώσεις τους (ίσως και τον εξοπλισμό τους) για τη συγκεκριμένη φωτογραφική δουλειά. Σίγουρα, στην εποχή της πληροφορίας όπου ζούμε είναι δύσκολο κάποιος να ενημερώνεται συνεχώς για νέες τεχνολογίες και γνώσεις όπου θα αναβαθμίσουν την ποιότητα της δουλειάς του, όμως, κάτι τέτοιο είναι πλέον απαραίτητο για την «οικονομική» του επιβίωση.
Κλείνοντας, ακριβώς όπως κάποιος επαγγελματίας έχει πρόσβαση στην πληροφορία, το ίδιο ισχύει και για τους ερασιτέχνες, πράγμα που σημαίνει ότι είναι πιθανό κάποιος ερασιτέχνης (με ίσως περισσότερο μεράκι και πάνω απ’ όλα χρόνο) να ξέρει περισσότερα από ορισμένους επαγγελματίες επάνω στις νέες τεχνολογίες και φωτογραφικές τάσεις/λήψεις με αποτέλεσμα οι λήψεις του να θεωρούνται «επαγγελματικές». Οπότε, θεωρώ λανθασμένο να βάζουμε όλους τους ερασιτέχνες στο ίδιο καζάνι. Υπάρχουν πολλοί ερασιτέχνες (δεν έχουν σπουδάσει) όπου κατάφεραν και έγιναν επαγγελματίες (έκαναν έναρξη επαγγέλματος) και οι λήψεις τους είναι άψογες λόγω του χρόνου που έχουν διαθέσει για να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους. Επίσης, θεωρώ λάθος στην εποχή όπου ζούμε να μιλάμε για κλείσιμο του επαγγέλματος (είναι τέχνη) της φωτογραφίας στους ερασιτέχνες μέσω σωματείων ή θεσμών. Ό,τι αποφάσεις και να παρθούν αν οι επαγγελματίες του χώρου (ή τα σωματεία/θεσμοί) δεν «εκπαιδεύσουν» τους πελάτες για το τι εστί καλή φωτογραφία πάντα θα υπάρχουν πελάτες όπου θα προτιμούν ερασιτέχνες λόγω της διαφοράς των χρημάτων όπου ζητούν οι τελευταίοι, μιας και δεν έχουν τις ίδιες οικονομικές υποχρεώσεις με τους επαγγελματίες (πχ φόροι, προσωπικό κλπ).
Με εκτίμηση,
Σωτήριος Ζερβόπουλος
Μοριακός Βιολόγος
Υ.Γ. Αν και κατανοώ ότι ο όρος «αλεξιπτωτιστές» έχει επικρατήσει στο χώρο και χρησιμοποιείται για ερασιτέχνες όπου αναλαμβάνουν «μαύρη εργασία» θεωρώ ότι είναι τελείως λάθος. Τα άτομα αυτά δεν έπεσαν στον επαγγελματικό χώρο από τον ουρανό αλλά είδαν την ευγενή τέχνη της φωτογραφίας ως μέσο για να βγάλουν μερικά παραπάνω χρήματα (μαύρα) και να φουσκώσουν τον «φωτογραφικό» εγωισμό τους, εκμεταλλευόμενοι τη σημερινή τεχνολογία και την οικονομική κατάσταση όπου επικρατεί στη χώρα.
Το σχόλιό μας
Να προσθέσουμε μια πολύ σημαντική παράμετρο που δεν είναι άλλη από τη φορολογική μεταχείριση του φωτογραφικού επαγγέλματος και κάθε άλλου επαγγέλματος ή πιο σωστά πηγής εισοδήματος. Στο κλειστό, τυπολατρικό, απολιθωμένο και από πολλούς χαρακτηριζόμενο ως ληστρικό ελληνικό φορολογικό σύστημα για να δηλώσει ένας φορολογούμενος έστω και ένα μικρό ή μεγαλύτερο ποσόν από φωτογραφικές υπηρεσίες πρέπει να κάνει έναρξη, να ανοίξει βιβλία, να πληρώνει εξτρά ασφαλιστικές εισφορές, να απασχολεί φοροτεχνικό, να υπόκειται σε τεκμήρια κλπ. πολύ συχνά χωρίς καμία απολύτως ανταποδοτικότητα. Στο απλό, λογικό και φιλικό φορολογικό σύστημα της Μ.Βρετανίας απλά αθροίζεις στο τέλος της χρονιάς τα εισοδήματα από κάθε πηγή, πληρώνεις βάσει αυτών τον αναλογουντα φόρο και τις αναλογούσες ασφαλιστικές εισφορές και ΤΕΛΟΣ. Όταν λοιπόν το παράλογο και στρεβλό ελληνικό φορολογικό σύστημα δεν δέχεται απλά να αθροίσει κανείς τα 2.000 ευρώ της αμοιβής από μια δύο φωτογραφικές δουλειές ή συγγραφή ενός βιβλίου ή δεύτερης ευκαιριακής απασχόλησης ή … ή … τότε οι στρεβλώσεις θα διαιωνίζονται και η μαύρη εργασία θα συνεχίζεται εσαεί, το κράτος θα έχει απώλεια εσόδων και οι Υπουργοί Οικονομικών θα βγάζουν συνεχώς αστυνομικά σενάρια για την πάταξη της μαύρης εργασίας όπως ακούμε χίλια χρόνια τώρα. Αν δεν εφαρμοστεί και μάλιστα με συνταγματική πρόβλεψη η απλή αρχή «Ο καθένας φορολογείται για το πραγματικό του εισόδημα ανεξάρτητα από πηγή» ας μην περιμένουμε τίποτε.