Μichel Tournier. Φωτ.: Tass/Abdulkathin
Σιγά-σιγά κι αθόρυβα αποσύρονται πρώτα από την ενεργό δράση και μετά εγκαταλείπουν τούτο τον μάταιο κόσμο οι σημαντικές προσωπικότητες από τον εγχώριο και διεθνή φωτογραφικό χώρο που διαμόρφωσαν τάσεις και αντιλήψεις για τη φωτογραφία, τουλάχιστον όπως την ξέραμε.
Θα πείτε δεν γίνεται αλλιώς. Είναι η νομοτέλεια της ανθρώπινης φύσης. Δεν θα διαφωνήσω. Όμως πιστεύω ότι η απουσία τους αφήνει δυσαναπλήρωτο κενό. Με άλλα λόγια αρχίζουν να κάνουν αισθητή την απουσία τους αυτά τα ξεχωριστά και προικισμένα άτομα που ανέλαβαν πρωτοβουλίες και υλοποίησαν έργα σε ασύγκριτα πιο δύσκολους σε σχέση με σήμερα καιρούς. Με ανιδιοτέλεια και με μεγάλα ανθρωποκεντρικά οράματα για τη θέση της φωτογραφίας στο καλλιτεχνικό στερέωμα – ως είθισται να λέγεται.
Μία τέτοια σημαντική προσωπικότητα που συνεισέφερε πολλά στη διάδοση της φωτογραφίας ως τέχνης και πολιτιστικού αγαθού, είναι ο Γάλλος συγγραφέας Michel Tournier. Πάντοτε έλεγε ότι το πρώτο του σοβαρό παιχνίδι που του χάρισαν οι γονείς του σε ηλικία οκτώ ετών, ήταν μία μηχανή Kodak. Με αυτή μυήθηκε στην τέχνη της φωτογραφίας. Πολύ νωρίς είχε το θάρρος να αναγνωρίσει ότι “ήξερε να βλέπει” αλλά “δεν ήξερε να βγάζει” μία φωτογραφία. Πόση άραγε σοφία απαιτείται για να φθάσει κανείς σ’ αυτή την λυτρωτική αυτογνωσία… Έτσι τον κερδίζει η αισθητική προσέγγιση της φωτογραφικής τέχνης και η θεωρητική της ανάλυση. Φυσικά συνεχίζει πάντοτε να φωτογραφίζει αλλά το κάνει -όπως έλεγε- γιατί τον ευχαριστεί και για τους ανθρώπους που αγαπά.
Στη δεκαετία του 1960 αναλαμβάνει πρωτοβουλία και επιβάλλει στην πρωτο-εμφανιζόμενη τότε Γαλλική τηλεόραση, μία μηνιαία εκπομπή διαρκείας 30 λεπτών με τίτλο “Σκοτεινός θάλαμος” όπου κάθε φορά παρουσίαζε κι έναν μεγάλο δημιουργό φωτογράφο με λόγο απλό και κατανοητό. Έμειναν αξέχαστες οι εκπομπές του για τον Man Ray, τον Bill Brandt, τον Lartigue, τον Kertesz και πολλούς άλλους κλασικούς πλέον φωτογράφους. Το 1970 κάνει ένα ακόμη μεγάλο βήμα. Μαζί με τον Lucien Clerque και τον Jean-Maurice Rouquette ιδρύουν τις Διεθνείς Φωτογραφικές Συναντήσεις της Arles. Το πρώτο διεθνές φωτογραφικό φεστιβάλ στην ιστορία της φωτογραφίας που ρίζωσε, μεγάλωσε, υπάρχει μέχρι σήμερα και το κυριότερο επαναπροσδιόρισε την τέχνη της φωτογραφίας διεθνώς ως περιεχόμενο, ως πρακτική αλλά και ως πολιτιστικό αγαθό. Διετέλεσε Διευθυντής των Συναντήσεων της Arles τα πρώτα τρία χρόνια. Εκτός από πλειάδα βιβλίων με φιλοσοφικό -και όχι μόνον- περιεχόμενο για τα οποία βραβεύτηκε από την Γαλλική Ακαδημία κι άλλους Οργανισμούς, εξέδωσε και δύο βιβλία για τη φωτογραφία. Το “Des clefs et des serrures” (1979) και το “Le Crépuscule des masques”. (Δεν έχουν μεταφραστεί στα Ελληνικά). Το 1987 το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Παρισιού φιλοξένησε έκθεση με 100 φωτογραφίες, έργα 11 φωτογράφων τις οποίες επέλεξε και σχολίασε ο ίδιος.
Σίγουρα η λίστα με τις φωτογραφικές του δραστηριότητες του είναι μεγάλη και μάλλον δεν χωράει στα περιορισμένα πλαίσια αυτού του σύντομου σημειώματος. Ο Michael Tournier πέθανε στις 18 Ιανουαρίου σε ηλικία 92 ετών επιφυλάσσοντας μια ακόμη τελευταία έκπληξη στους φίλους και συγγενείς του. Είχε γράψει ο ίδιος τον… επικήδειό του που τελείωνε ως εξής: “…Σε λάτρεψα και συ μου το ανταπόδωσες στο εκατονταπλάσιο. Ζωή, σ’ ευχαριστώ!”
.jpg)
